Ο μεταστατικός ορμονοευαίσθητος καρκίνος του προστάτη (metastatic hormone-sensitive prostate cancer, mHSPC ή mCSPC) αποτελεί ένα στάδιο της νόσου κατά το οποίο ο καρκίνος έχει επεκταθεί πέρα από τον προστάτη σε άλλα όργανα ή οστά, αλλά εξακολουθεί να ανταποκρίνεται στη στέρηση ανδρογόνων. Τα ανδρογόνα, κυρίως η τεστοστερόνη, παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη και επιβίωση των καρκινικών κυττάρων του προστάτη, γι’ αυτό και η μείωση ή ο αποκλεισμός τους αποτελεί βασικό θεραπευτικό άξονα. Πρόκειται για μια συχνή και κλινικά σημαντική μορφή προχωρημένου καρκίνου του προστάτη, που αφορά μεγάλο αριθμό ασθενών παγκοσμίως.
Η καθιερωμένη θεραπεία και ο ρόλος των συνδυασμών
Η βασική θεραπευτική στρατηγική στο mHSPC είναι ο ανδρογονικός αποκλεισμός (androgen deprivation therapy, ADT), δηλαδή η μείωση των επιπέδων τεστοστερόνης είτε φαρμακευτικά (με ανάλογα ή ανταγωνιστές της εκλυτικής ορμόνης των γοναδοτροπινών – GnRH) είτε χειρουργικά (ορχεκτομή). Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια έχει αποδειχθεί ότι ο συνδυασμός της ADT με άλλες στοχευμένες θεραπείες, όπως νεότερα αντιανδρογόνα, χημειοθεραπεία ή μοριακά στοχευμένα φάρμακα, βελτιώνει σημαντικά την επιβίωση και την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Η σημασία των γενετικών μεταλλάξεων και του BRCA2
Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Δρ. Μαρία Καπαρέλου και Θάνος Δημόπουλος, επισημαίνουν τον ρόλο των γενετικών μεταλλάξεων που επηρεάζουν την επιδιόρθωση του DNA. Μεταξύ αυτών, οι μεταλλάξεις στο γονίδιο BRCA2, γνωστό κυρίως από τον καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών, σχετίζονται με πιο επιθετική μορφή καρκίνου του προστάτη και χειρότερη πρόγνωση. Το BRCA2 ανήκει στα γονίδια επιδιόρθωσης ομόλογου ανασυνδυασμού (homologous recombination repair, HRR), τα οποία είναι απαραίτητα για τη διόρθωση βλαβών του DNA.
Έγκριση FDA για νέο θεραπευτικό συνδυασμό
Σε αυτό το πλαίσιο, στις 12 Δεκεμβρίου, ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε έναν νέο θεραπευτικό συνδυασμό για ασθενείς με BRCA2-μεταλλαγμένο μεταστατικό ορμονοευαίσθητο καρκίνο του προστάτη. Συγκεκριμένα, εγκρίθηκε ο συνδυασμός του PARP αναστολέα niraparib με την ορμονική θεραπεία abiraterone acetate (Akeega) σε συνδυασμό με πρεδνιζόνη, υπό την προϋπόθεση ότι η μετάλλαξη BRCA2 έχει τεκμηριωθεί με εγκεκριμένο διαγνωστικό τεστ.
Τα δεδομένα της μελέτης AMPLITUDE
Η έγκριση βασίστηκε στη μεγάλη τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή μελέτη AMPLITUDE, στην οποία συμμετείχαν 696 ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο του προστάτη και μεταλλάξεις σε γονίδια HRR. Οι ασθενείς κατανεμήθηκαν ώστε να λάβουν είτε niraparib σε συνδυασμό με abiraterone και πρεδνιζόνη είτε εικονικό φάρμακο με abiraterone και πρεδνιζόνη, όλοι με συνεχιζόμενο ανδρογονικό αποκλεισμό. Κύριο καταληκτικό σημείο ήταν η επιβίωση χωρίς απεικονιστική εξέλιξη της νόσου.
Σαφές όφελος για τους ασθενείς με BRCA2 μετάλλαξη
Τα αποτελέσματα έδειξαν σαφή όφελος στους ασθενείς με μετάλλαξη BRCA2, με μείωση του κινδύνου απεικονιστικής εξέλιξης κατά περίπου 54%. Αντίθετα, σε ασθενείς χωρίς τη συγκεκριμένη μετάλλαξη το όφελος ήταν περιορισμένο, αναδεικνύοντας τη σημασία της εξατομικευμένης θεραπείας με βάση τους βιοδείκτες.
Ο συνδυασμός συνοδεύεται από ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως μυελοκαταστολή, καρδιαγγειακές επιπλοκές και ηπατοτοξικότητα, γεγονός που καθιστά απαραίτητη τη στενή ιατρική παρακολούθηση. Συνολικά, η έγκριση αυτή σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προς την εξατομικευμένη ιατρική στον μεταστατικό ορμονοευαίσθητο καρκίνο του προστάτη και ανοίγει νέες θεραπευτικές προοπτικές για ασθενείς με BRCA2 μεταλλάξεις.
photo shutterstock
Διαβάστε επίσης
Καρκίνος του προστάτη: Νέα δεδομένα για ακτινοθεραπεία και ορμονοθεραπεία
Ελ. Τοκατλίδη (ΙΦΕΤ): Η εξοικονόμηση, τα αιτήματα που διπλασιάστηκαν και οι στόχοι του 2026