Η πόλωση και η σχέση της με την ψυχική υγεία αποτέλεσαν το επίκεντρο της συζήτησης των Διαλόγων του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), που πραγματοποιήθηκαν την Τετάρτη 21 Ιουνίου και σηματοδότησαν την αρχή του SNF Nostos Conference 2023 με θέμα την ψυχική υγεία.
Με την ενεργό συμμετοχή του κοινού για πρώτη φορά μέσω live polling αλλά και ερωτήσεων ζωντανά, οι Διάλογοι πραγματοποίησαν μια διαδραστική συζήτηση όπου ειδικοί σε θέματα πολιτικής επιστήμης και ψυχολογίας αντάλλαξαν απόψεις για τα πολιτικοκοινωνικά ζητήματα και τις προκλήσεις που ανακύπτουν από την επίδραση του πολωτικού δημόσιου λόγου στην ψυχική υγεία των πολιτών και εν τέλει στην δημοκρατία.
Η ψυχική υγεία δεν είναι μόνο ένα ιατρικό θέμα
Επισημαίνοντας ότι «η ψυχική υγεία δεν είναι μόνο ένα ιατρικό θέμα, αλλά και ένα θέμα κοινωνικής και πολιτικής σημασίας», η Διευθύνουσα Σύμβουλος του iMEdD και Εκτελεστική Διευθύντρια των Διαλόγων, Άννα-Κύνθια Μπουσδούκου, καλωσόρισε κοινό και ομιλητές στη συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο μιας δυναμικής συνεργασίας με το SNF Agora Institute του Πανεπιστημίου Johns Hopkins.
Μάλιστα, ξεκίνησε τη συζήτηση λέγοντας ότι «ο τρόπος με τον οποίο διεξάγεται ο πολιτικός διάλογος σήμερα μας κάνει να αισθανόμαστε θυμό, ανασφάλεια, ακόμα και φόβο. Μας κάνει συχνά να νιώθουμε αποκομμένοι, χωρίς καμία πρόσβαση και ταυτόχρονα είμαστε θεατές ενός ντέρμπυ, που φαίνεται σαν ένας αγώνας μεταξύ ανθρώπων που μάχονται για την νίκη».
Η Lilliana Mason, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών στο SNF Agora Institute στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, πρόσθεσε ότι «ο τρόπος με τον οποίο συμμετέχουμε στη δημοκρατία δεν περιλαμβάνει απαραίτητα τη λογική και την ώριμη σκέψη. Πολλοί άνθρωποι θέλουν απλά το κόμμα τους να νικήσει στις εκλογές».
Επίσης, αναφέρθηκε στην καλλιέργεια της νοοτροπίας «εμείς εναντίον των άλλων», η οποία παίζει καθοριστικό ρόλο στην καθιέρωση της πόλωσης, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «παρατηρείται ένας φαύλος κύκλος. Οι ηγέτες μας εκπαιδεύουν να μισούμε την άλλη πλευρά, μας πείθουν να πιστεύουμε στον διαχωρισμό ‘εμείς εναντίον των άλλων’. Το κίνητρό τους είναι το πώς να κερδίσουν περισσότερες ψήφους ή χρήματα. Η δημοκρατία, ωστόσο, απαιτεί πιο υπεύθυνη συμμετοχή».
Ο Καθηγητής Ψυχολογικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο California, Irvine, Peter Ditto, ανέπτυξε το πώς η ηθική σχετίζεται με τη συμπεριφορά των πολιτών, τονίζοντας ότι «Πολλές διαταραχές μετατραυματικού στρες έχουν ηθικές αιτίες. Όταν η άλλη πλευρά μας προκαλεί θυμό, άγχος και φόβο όταν βρίσκεται στην εξουσία, συνειδητοποιούμε τις συνδέσεις μεταξύ μιας πολιτικής και μιας προσωπικής κατάστασης»
Κεφάλαιο ηθική
Επιπλέον, ανέφερε ότι «Ως ψυχολόγος, μελετώ τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται την ηθική. Η ηθική είναι σαν ένα δίκοπο μαχαίρι. Το παράδοξο είναι ότι, από τη μία, μας συνδέει με τους ανθρώπους, είναι ένας σπουδαίος τρόπος έκφρασης, ταυτόχρονα όμως, μας χωρίζει από τους άλλους. Έτσι, οι άνθρωποι που έχουν διαφορετικές ηθικές απόψεις από εμάς, μας κάνουν να αισθανόμαστε άσχημα λόγω της διαφορετικότητάς μας. Η ηθική μετατρέπει τις ομάδες σε φυλές».
Παρέμβαση πραγματοποίησε και η Διευθύντρια του SNF Agora Institute στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, Hahrie Han «Είναι άραγε η πόλωση το ίδιο το πρόβλημα ή απλώς το σύμπτωμα ενός μεγαλύτερου προβλήματος; Κάποιοι από εσάς μπορεί να εκπλαγείτε εάν μάθετε πως το 1950 η Αμερικανική Ένωση Πολιτικής Επιστήμης δημοσίευσε μία αναφορά λέγοντας πως η Αμερικανική πολιτική ήταν καταδικασμένη επειδή δεν υπήρχε αρκετή πόλωση. Προφανώς καταλάβαιναν ότι η διαφωνία και το debate ήταν απαραίτητα συστατικά μια υγιούς δημοκρατίας».
Τους Διαλόγους επιμελείται και συντονίζει η Άννα-Κύνθια Μπουσδούκου και υλοποιούνται με τη δημοσιογραφική επιμέλεια του μη κερδοσκοπικού δημοσιογραφικού οργανισμού iMEdD (incubator for Media Education and Development).