Έπειτα από δύο δεκαετίες συνεχούς υποχώρησης, ο αριθμός των θανάτων από φυματίωση αυξάνεται και πάλι στην Ευρώπη, προειδοποίησε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας κατά της Φυματίωσης, που έχει θεσπιστεί η 24η Μαρτίου.
Το 2021, η πνευμονική αυτή ασθένεια στοίχισε τη ζωή σε 27.300 Ευρωπαίους, έναντι 27.000 την προηγούμενη χρονιά, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία. Με 4.900 και 3.600 θανάτους κατ’ εκτίμηση αντιστοίχως, η Ρωσία και η Ουκρανία είναι οι χώρες που πλήττονται περισσότερο.
Ο αριθμός αυξάνεται, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, εξαιτίας της χαλάρωσης των διαγνώσεων στη διάρκεια των λοκντάουν που είχαν επιβληθεί εξαιτίας της COVID-19, καθώς και εξαιτίας της εξάπλωσης μιας φυματίωσης ανθεκτικής σε ένα αντιβιοτικό που συνταγογραφείται κατά της νόσου.
Είναι η πρώτη φορά σε 20 χρόνια που η πτωτική τάση αντιστρέφεται, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Στις 53 χώρες της ζώνης του ΠΟΥ Ευρώπης, η οποία καλύπτει επίσης την κεντρική Ασία, περίπου 230.000 άνθρωποι ασθένησαν από φυματίωση, η οποία προκαλείται από ένα βακτήριο που επιτίθεται κυρίως στους πνεύμονες – ένας συνολικός αριθμός ο οποίος παραμένει μειωμένος σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
«Η αύξηση του αριθμού των θανάτων που οφείλονται στη φυματίωση, την οποία διαπιστώνουμε το 2021, οφείλεται πολύ πιθανόν στην καθυστέρηση ή την απουσία διαγνώσεων για φυματίωση εξαιτίας των προβλημάτων στις υπηρεσίες στη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19», εξήγησε ο ΠΟΥ Ευρώπης στο Γαλλικό Πραικτορείο.
Εξάλλου αυξήθηκε σημαντικά η επικράτηση της ανθεκτικής στα φάρμακα φυματίωσης, με ένα κρούσμα στα τρία να ήταν το 2021 φυματίωση ανθεκτική στο Rifampicine.
Σε παγκόσμια κλίμακα, ο ΠΟΥ είχε ήδη εκφράσει την ανησυχία του τον Οκτώβριο για την αύξηση, και πάλι για πρώτη φορά εδώ και περισσότερα από 20 χρόνια, των νέων κρουμάτων φυματίωσης το 2021 στον κόσμο. Περίπου 10,6 εκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη εμφάνισαν τη νόσο εκείνη τη χρονιά, σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού.
570 νέα περιστατικά ετησίως στην Ελλάδα
Η φυματίωση, μείζον παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας, παρουσιάζει διεθνώς νέα αυξητική τάση κατά την αποδρομή της πανδημίας COVID-19.
Στην Ελλάδα, προ της πανδημίας COVID-19 (2004-2019), με βάση το σύστημα υποχρεωτικής δήλωσης νοσημάτων, δηλώνονταν ετησίως κατά μέσο όρο 570 περιπτώσεις ενεργού φυματίωσης, με υπολογιζόμενη μέση επίπτωση 5,2 περιπτώσεις ανά 100.000 πληθυσμού.
Ωστόσο, λόγω της σημαντικής υποδήλωσης, η πραγματική επίπτωση της φυματίωσης στην Ελλάδα υπολογίζεται μεγαλύτερη. Η διαχρονική τάση στον ετήσιο συνολικό αριθμό κρουσμάτων ενεργού φυματίωσης παραμένει πτωτική στο γενικό πληθυσμό, αλλά σταθερά ανοδική μεταξύ των αλλοδαπών και των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων (π.χ. διαμένοντες σε δομές φιλοξενίας, ηλικιωμένοι και ασθενείς με ανοσοκαταστολή). Όσον αφορά τον αριθμό των κρουσμάτων σε Έλληνες, η ηλικιακή ομάδα με τον υψηλότερο επιπολασμό είναι αυτή των ατόμων & 65 ετών.
Ειδικά στην αποδρομή της πανδημίας COVID-19, καταγράφεται σημαντική αύξηση των μεταδοτικότερων μορφών φυματίωσης (εκτεταμένη πνευμονική φυματίωση, παρουσία σπηλαίου στους πνεύμονες).
Μεταξύ των συνδυασμένων παρεμβάσεων, που απαιτούνται για την ανάσχεση της ανάδυσης της φυματίωσης, η απρόσκοπτη πρόσβαση στην κατάλληλη αντιφυματική αγωγή είναι αναγκαία για τη θεραπεία των πασχόντων και για την πρόληψη της διασποράς της φυματίωσης στην κοινότητα.
Σημαντικό ποσοστό ασθενών με ενεργό φυματίωση ξεκινούν αντιφυματική αγωγή, αλλά τη διακόπτουν πριν την ολοκλήρωσή της, με κίνδυνο υποτροπής της μεταδοτικής νόσου και ανάπτυξης αντοχής στα βασικά αντιφυματικά φάρμακα.
Με γνώμονα την προστασία των ασθενών, αλλά και της δημόσιας υγείας κατά την αποδρομή της πανδημίας COVID-19, στην Ελλάδα, όπως και σε παγκόσμια κλίμακα, απαιτείται η επανασυγκρότηση των δράσεων Δημόσιας Υγείας για την ανάσχεση της φυματίωσης, με πρώτο βήμα τη διασφάλιση της ολοκληρωμένης θεραπευτικής αντιμετώπισης των κρουσμάτων.
Διαβάστε επίσης
Παραμένουν οι ελλείψεις φαρμάκων στα φαρμακεία
Θ. Καρποδίνη: Νόμιμη η αντικατάσταση του Γενικού Δ/ντή Οικονομικών του ΕΟΠΥΥ