Τα τελευταία χρόνια, οι θεραπείες για την απώλεια βάρους έχουν κάνει σημαντικά βήματα προόδου, κυρίως με φάρμακα που ανήκουν στην κατηγορία των αγωνιστών του υποδοχέα GLP-1. Αυτά τα φάρμακα μιμούνται μια φυσική ορμόνη του εντέρου που ρυθμίζει την όρεξη και τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, οδηγώντας σε μείωση της πείνας και συνεπώς απώλεια βάρους. Η Καθηγήτρια Θεραπευτικής – Επιδημιολογίας – Προληπτικής Ιατρικής, Παθολόγος (Θεραπευτική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και η Βιολόγος Αλεξάνδρα Σταυροπούλου συνοψίζουν τα ευρήματα των κυριότερων μελετών.
Οφέλη στην υγεία
Πέρα από την απώλεια βάρους, οι αγωνιστές GLP-1 εξετάζονται μέσω κλινικών μελετών, αν θα μπορούσαν αν προσφέρουν ευρύτερα οφέλη στην υγεία. Μια μεγάλη μελέτη από τις ΗΠΑ που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό JAMA Oncology, η οποία χρησιμοποίησε δεδομένα ηλεκτρονικών ιατρικών φακέλων 86.632 ατόμων, έδειξε ότι η λήψη GLP-1 αγωνιστών, όπως η σεμαγλουτίδη, συνδέεται με μειωμένο συνολικό κίνδυνο καρκίνου, ιδιαίτερα για καρκίνο ενδομητρίου, ωοθηκών και μηνιγγίωμα. Ωστόσο, παρατηρήθηκε μια μη στατιστικά σημαντική αύξηση του κινδύνου για καρκίνο των νεφρών. Τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι οι GLP-1 αγωνιστές πιθανώς επηρεάζουν μηχανισμούς που σχετίζονται με την καρκινογένεση, γεγονός που καθιστά απαραίτητη τη μακροχρόνια παρακολούθηση των ασθενών για πλήρη κατανόηση των κλινικών συνεπειών.
Παράλληλα, πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι οι GLP-1 αγωνιστές μπορεί να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο και στη διαχείριση της οστεοαρθρίτιδας γόνατος, μιας πάθησης που συνδέεται στενά με την παχυσαρκία. Η απώλεια βάρους μειώνει το μηχανικό φορτίο στις αρθρώσεις αλλά και τα επίπεδα προφλεγμονωδών παραγόντων που εκκρίνονται από τον λιπώδη ιστό, περιορίζοντας τον πόνο και τη φλεγμονή.
Μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο του 2025 στο σημαντικό περιοδικό Annals of Internal Medicine έδειξε ότι η σεμαγλουτίδη και η τιρζεπατίδη οδηγούν σε σημαντική μείωση του πόνου και βελτίωση της λειτουργικότητας, ενώ θεωρούνται οικονομικά αποδοτικές θεραπείες συγκριτικά με παραδοσιακές παρεμβάσεις όπως η δίαιτα, η άσκηση ή η
βαριατρική χειρουργική — ιδιαίτερα για ασθενείς που δεν είναι κατάλληλοι για
χειρουργείο. Συγκεκριμένα, το 65% των ασθενών που έλαβαν σεμαγλουτίδη πέτυχαν
μείωση του πόνου ≥50% έναντι 35% στην ομάδα μόνο με δίαιτα και άσκηση, ενώ η
τιρζεπατίδη οδήγησε σε μέση απώλεια βάρους ~25% σε σύγκριση με ~15% για τη
σεμαγλουτίδη. Οι συγγραφείς προτείνουν ότι οι GLP-1 αγωνιστές θα πρέπει να
ενταχθούν στο θεραπευτικό πλάνο για ασθενείς με παχυσαρκία και οστεοαρθρίτιδα
γόνατος, ως μια λιγότερο επεμβατική αλλά εξαιρετικά αποτελεσματική επιλογή.
Μέχρι πρόσφατα, η σεμαγλουτίδη χορηγούνταν κυρίως με ενέσεις, κάτι που για πολλούς
ανθρώπους αποτελούσε εμπόδιο στην έναρξη ή τη συνέχιση της θεραπείας. Μια νέα
μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό New England Journal of Medicine τον
Σεπτέμβριο του 2025 από τους Sean Wharton και συνεργάτες, εξέτασε τη χρήση της
από του στόματος σεμαγλουτίδης σε δόση 25 mg.
Η κλινική δοκιμή, που ονομάζεται OASIS 4, διήρκησε 71 εβδομάδες και πραγματοποιήθηκε σε 22 κέντρα σε τέσσερις χώρες. Συμμετείχαν άτομα χωρίς διαβήτη, που είτε είχαν δείκτη μάζας σώματος ≥30 (παχυσαρκία), είτε δείκτη μάζας σώματος ≥27 σε συνδυασμό με τουλάχιστον μία επιπλοκή που σχετίζεται με την παχυσαρκία, όπως υπέρταση, υπνική άπνοια ή δυσλιπιδαιμία. Από τους 307 συμμετέχοντες οι 205 έλαβαν 25 mg σεμαγλουτίδης μία
φορά την ημέρα, ενώ οι 102 έλαβαν placebo. Όλοι οι συμμετέχοντες ακολούθησαν
παράλληλα πρόγραμμα υγιεινής διατροφής και σωματικής δραστηριότητας, όπως συστήνεται στις κατευθυντήριες οδηγίες.
Σύνδεση με μειωμένο κίνδυνο καρκίνου
Οι ερευνητές έθεσαν δύο βασικούς στόχους για να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας: 1) Να δουν πόσο ποσοστιαία μειώθηκε το σωματικό βάρος των συμμετεχόντων από την αρχή της μελέτης μέχρι την 64η εβδομάδα, 2) Να υπολογίσουν πόσοι συμμετέχοντες κατάφεραν να χάσουν τουλάχιστον το 5% του αρχικού τους βάρους.
Επιπλέον, εξετάστηκαν και άλλες παράμετροι, όπως το ποσοστό των ατόμων που έχασαν 10%, 15% ή και 20% του βάρους τους, αλλά και το κατά πόσο βελτιώθηκε η καθημερινή τους ζωή και η σωματική τους λειτουργικότητα, χρησιμοποιώντας ένα ειδικό ερωτηματολόγιο που μετρά την επίδραση του βάρους στην ποιότητα ζωής. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι στην ομάδα που έλαβε σεμαγλουτίδη, η μέση μείωση του σωματικού βάρους από την έναρξη έως την 64η εβδομάδα ήταν −13,6%, ενώ στην ομάδα placebo ήταν μόλις −2,2%. Η διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων ήταν εξαιρετικά σημαντική.
Οι συμμετέχοντες που έλαβαν σεμαγλουτίδη είχαν πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα να
πετύχουν απώλεια βάρους ≥5%, ≥10%, ≥15% και ≥20% σε σχέση με το placebo.
Επιπλέον, παρατηρήθηκε σημαντική βελτίωση στη σωματική λειτουργικότητα, γεγονός
που δείχνει ότι οι συμμετέχοντες είχαν καλύτερη ποιότητα ζωής, μεγαλύτερη ευκολία
στην κίνηση και περισσότερη άνεση στην καθημερινότητά τους. Οι γαστρεντερικές
ανεπιθύμητες ενέργειες (ναυτία, διάρροια, εμετός) ήταν πιο συχνές στην ομάδα της
σεμαγλουτίδης (74,0%) συγκριτικά με την ομάδα placebo (42,2%). Οι περισσότερες
αντιδράσεις ήταν ήπιες έως μέτριες και μειώνονταν με τον χρόνο. Δεν αναφέρθηκαν
σοβαρές παρενέργειες που να σχετίζονται άμεσα με το φάρμακο. Συμπερασματικά, η
καθημερινή χορήγηση από του στόματος σεμαγλουτίδης σε δόση 25 mg οδήγησε σε
πολύ μεγαλύτερη απώλεια βάρους σε σύγκριση με το placebo, σε άτομα με υπερβολικό
βάρος ή παχυσαρκία.
Τα αποτελέσματα αυτά, σε συνδυασμό με τις ενδείξεις για μείωση κινδύνου καρκίνου και
βελτίωση της υγείας των αρθρώσεων, δείχνουν ότι οι GLP-1 αγωνιστές αποτελούν μια πολλά υποσχόμενη θεραπευτική στρατηγική για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και
των επιπλοκών της. Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για την επιβεβαίωση της
μακροχρόνιας ασφάλειας και αποτελεσματικότητάς για αυτά τα φάρμακα σε μία σειρά χρόνιων ασθενειών που οδηγούν σε μείωση της λειτουργικότητας και αύξηση της πιθανότητας θανάτου σε παχύσαρκους ασθενείς.
Photo Shutterstock
Διαβάστε επίσης
Δωρεάν φάρμακα για άτομα με βαριά αναπηρία όρασης – Τι προβλέπει η ΚΥΑ
Ο ΠΟΥ πρόσθεσε τα νέα γενιάς σκευάσματα κατά της παχυσαρκίας στον κατάλογο με τα βασικά φάρμακα