Τα φάρμακα για την παχυσαρκία είναι η τελευταία λέξη στο αδυνάτισμα, καθώς στην πλειοψηφία των περιπτώσεων συμβάλλουν στην απώλεια πολλών παραπανίσιων κιλών.
Ωστόσο η δωρεάν πρόσβαση σε αυτά είναι, όπως φαίνεται, το ζητούμενο για τους παχύσαρκους ασθενείς, καθώς η τιμή τους τα καθιστά απαγορευτικά για τους περισσότερους.
Τη δημόσια συζήτηση για τη δωρεάν χορήγηση άνοιξε η πρόσφατη ανακοίνωση, που εξέδωσε η Επαγγελματική Ένωση Παθολόγων Ελλάδος (ΕΕΠΕ), με την οποία ζήτησε να συνταγογραφείται υποχρεωτικά ηλεκτρονικά το νέο σκεύασμα κατά του διαβήτη τύπου 2 και της παχυσαρκίας, η τιρζεπατίδη (Mounjaro).
Φάρμακα για την παχυσαρκία: Τι είπε ο πρωθυπουργός
Η Πολιτεία αναγνωρίζει το πρόβλημα της παχυσαρκίας ως μείζον. Χθες ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε δωρεάν επίσκεψη σε ενδοκρινολόγο και δωρεάν φάρμακα, για εκείνους που θα διαγνωστούν με σοβαρό πρόβλημα παχυσαρκίας.
Ειδικότερα, η σημαντική παροχή εντάσσεται στο πρόγραμμα προληπτικών εξετάσεων «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ», μέσω του οποίου, όσοι πολίτες εντοπιστούν να έχουν σοβαρό πρόβλημα παχυσαρκίας, θα μπορούν να επισκεφθούν δωρεάν ενδοκρινολόγο και να λάβουν, επίσης δωρεάν, φάρμακα για την παχυσαρκία.
Αυτή τη στιγμή στη χώρα μας, πέρα από την τιρζεπατίδη της εταιρείας Φαρμασέρβ Λίλλυ, κυκλοφορεί στην Ελλάδα ένα, ακόμη, σκεύασμα, για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, η λιραγλουτίδη (Saxenda), από την εταιρεία Novo Nordisk.
Η λιραγλουτίδη αποζημιώνεται από τον ΕΟΠΥΥ, αλλά μόνο για συγκεκριμένες περιπτώσεις ασθενών με παχυσαρκία, που πληρούν αυστηρά κριτήρια. Η αποζημίωση χορηγείται υπό την προϋπόθεση έγκρισης μέσω του Συστήματος Ηλεκτρονικής Προέγκρισης Φαρμάκων (ΣΗΠ) Θετικού Καταλόγου από το Ανώτατο Υγειονομικό Συμβούλιο (ΑΥΣ).
Τα φάρμακα που προορίζονται για τη θεραπεία της παχυσαρκίας (και όχι για συνοδά νοσήματα όπως ο διαβήτης τύπου 2) θεωρούνται προϊόντα lifestyle ή μη αποζημιούμενα φάρμακα, εφόσον η παχυσαρκία δεν αναγνωρίζεται ως αυτόνομη χρόνια νόσος, που χρήζει φαρμακευτικής κάλυψης για σκοπούς αποζημίωσης.
Σε αυτό το πλαίσιο, η τιρζεπατίδη δεν καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία και ο ασθενής την πληρώνει εξ’ ολοκλήρου από την τσέπη του (τιμή θεραπείας για έναν μήνα πάνω από 200 ευρώ).
Το επόμενο διάστημα, εξάλλου, σύμφωνα με πληροφορίες μας, αναμένεται να ανακοινωθεί η κυκλοφορία στη χώρα μας ενός ακόμη σκευάσματος για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, της σεμαγλουτίδης (Wegovy), από την εταιρεία Novo Nordisk.
Τι “καίει” τους ασθενείς
Εκτιμάται ότι πάνω από 4 εκατομμύρια πληθυσμού αναμένεται να έχει υπερβάλλον βάρος ή παχυσαρκία την επόμενη δεκαετία στην Ελλάδα, με το 51% να έχει αυξημένο σωματικό βάρος και τον έναν στους τέσσερις (24%) να έχει παχυσαρκία.
Η πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Στήριξης Ατόμων με Παχυσαρκία Ιμερόεσσα, Κική Τσιρανίδου, με δηλώσεις της στο Mononews και στο Healthstories, επισημαίνει ότι η πλειοψηφία των ασθενών αδυνατεί να πληρώσει το υψηλό κόστος αυτών των φαρμάκων.
«Εμείς παραπέμπουμε τον ασθενή στον γιατρό. Κι αυτή είναι και πρέπει να είναι η σωστή καθοδήγηση. Αφού ελέγξει και κάνει όλες τις απαραίτητες εξετάσεις, ενημερώνει τον ασθενή για τη θεραπευτική μέθοδο που προτείνει ή που ενίοτε επιβάλλεται να ακολουθήσει.
Εκτός από τη διατροφή και την άσκηση, υπάρχει και η δυνατότητα της λήψης φαρμάκων. Υπάρχει μια κατηγορία των ασθενών, που είναι σε θέση να καλύψει το κόστος, η πλειοψηφία, όμως, αδυνατεί. Ενώ το επιθυμεί, το κόστος είναι αποτρεπτικό.
Πολλοί ασθενείς θέλουν να πάρουν αυτά τα φάρμακα και ίσως να μπορέσουν αρχικά να καλύψουν το κόστος, ωστόσο για να υπάρξει αποτέλεσμα, πρέπει η αγωγή να έχει και διάρκεια, οπότε το κόστος αυξάνεται δυσανάλογα κι αντιμετωπίζουν σημαντικό πρόβλημα.
Υπό κάποιες προϋποθέσεις, δίνεται η δυνατότητα της δωρεάν χορήγησης, κάτι που, όπως εύκολα μπορούμε να καταλάβουμε, απευθύνεται σε περιορισμένο αριθμό δικαιούχων.
Πρόσφατα δέχτηκα ένα τηλεφώνημα από ασθενή στην Κρήτη, ο οποίος ζητούσε απεγνωσμένα βοήθεια από τον Σύλλογο, διότι στο ιατρείο παχυσαρκίας του νοσοκομείου δεν μπορούσε να του χορηγηθεί φάρμακο.
Μας καλούν ασθενείς, που έχουν συννοσηρότητες, αναφέροντάς μας το πρόβλημα τους κόστους. Στην παρούσα φάση δεν έχουμε κάποια ενημέρωση ότι θα υλοποιηθεί κάποιο πρόγραμμα, που θα βοηθήσει στην ανακούφιση έστω λιγάκι των ασθενών που επιδιώκουν ή είναι ήδη σε φαρμακευτική αγωγή κατά της παχυσαρκίας.
Κατά συνέπεια η φαρμακευτική αγωγή ως θεραπεία της νόσου της παχυσαρκίας δεν είναι τόσο απλό ζήτημα, παρά το γεγονός ότι ο ασθενής το αποδέχεται και το επιθυμεί».
Διεπιστημονική προσέγγιση
Η ιδρύτρια της Πρωτοβουλίας Action4Obesity, βιολόγος, Δρ. Λίνα Νικολοπούλου, υπογραμμίζει την ανάγκη παρέμβασης και διεπιστημονικής ομάδας.
«Η παχυσαρκία είναι νόσος και η υψηλή επίπτωση στη χώρα μας αποτελεί σοβαρό πρόβλημα Δημόσιας Υγείας, με επίπτωση στο προσδόκιμο επιβίωσης και στην ποιότητα ζωής. Είναι ένα ζήτημα που απαιτεί επειγόντως παρεμβάσεις και είναι εξαιρετικά σημαντικό που το Υπουργείο Υγείας αποφάσισε να εντάξει την σοβαρή παχυσαρκία στο «Προλαμβάνω».
Είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα, να έχουν πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες και φαρμακοθεραπεία αυτοί, που την χρειάζονται. Η παχυσαρκία έχει πολλές συννοσηρότητες, καρδιαγγειακά και μεταβολικά νοσήματα, όπως δυσλιπιδαιμία, υπέρταση, στεφανιαία νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια, διαβήτη τύπου ΙΙ, άπνοια, οστεοαρθρίτιδα, κατάθλιψη άγχος κ.ά. και συνδέεται με 13 τύπους καρκίνου. Στην Ελλάδα το 32,1% ζει με παχυσαρκία, ένα μεγάλο ποσοστό, δε, με νοσογόνο παχυσαρκία.
Είναι αναμενόμενο ότι κατά τον καρδιαγγειακό έλεγχο του «Προλαμβάνω» διαγνώστηκαν πολλά περιστατικά με σοβαρή παχυσαρκία, καθόσον συνδέεται πολύ στενά η παχυσαρκία με την υπέρταση, την καρδιακή ανεπάρκεια και τη δυσλιπιδαιμία. Η σύγχρονη αντιμετώπισή της παχυσαρκίας, όταν υπάρχουν συννοσηρότητες, απαιτεί διεπιστημονική ομάδα. Η διεπιστημονική προσέγγιση είναι προαπαιτούμενο και για αυτό ιδρύσαμε τη ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΊΑΣ, στην οποία συμμετέχουν πλέον 34 επιστημονικές εταιρίες και οργανισμοί.
Αναμένουμε να μάθουμε περισσότερα για το πρόγραμμα, που έχει σχεδιάσει το Υπουργείο Υγείας. Ποιες ειδικότητες ιατρών, ποια φάρμακα, ποια σχήματα… είναι πολλά ακόμη αυτά, που δεν έχουν ανακοινωθεί. Με ποιον τρόπο θα διατίθενται; Θα έχουν οι ασθενείς αυτοί άλλη υποστήριξη για διατροφή ή και άσκηση; Είναι πολύ σημαντικό πού θα διατεθούν δωρεάν φάρμακα. Περιμένουμε να μάθουμε περισσότερα.
Αναφέρθηκαν οι ενδοκρινολόγοι και οι παθολόγοι-διαβητολόγοι, που στελεχώνουν τα Κέντρα Διαβήτη και Παχυσαρκίας των δημόσιων νοσοκομείων. Είναι ιατροί, που αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζουν τα άτομα με σοβαρή παχυσαρκία.
Για ένα τόσο διαδεδομένο πρόβλημα, μας χρειάζονται πολλοί κατάλληλα εκπαιδευμένοι ιατροί και ένα από τα έργα της ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ (action4obesity) είναι να ολοκληρώσει της κατευθυντήριες οδηγίες για την παχυσαρκία για τη χώρα μας, που αναμένονται τέλος Ιουνίου 2025 και, σε συνεργασία με τις ιατρικές εταιρείες, να προχωρήσει στην εκπαίδευση των ιατρών, για να αντιμετωπίζουν αυτούς τους ασθενείς».
Κρίσιμες ερωτήσεις
Το βέβαιο είναι ότι μετά την παρέμβαση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, αναμένεται να γίνουν γνωστές οι λεπτομέρειες, βάσει των οποίων θα προχωρήσουν οι σχετικές διαδικασίες.
Κι αυτό διότι ήδη υπάρχουν ερωτήματα, τα οποία, μεταξύ άλλων, αφορούν στα εξής:
- Οι ασθενείς, που θα λάβουν δωρεάν αυτά τα φάρμακα, θα έχουν μόνο πολλά παραπανίσια κιλά ή και συννοσηρότητες;
- Η δωρεάν χορήγηση θα περιλαμβάνει μόνο τη λιραγλουτίδη ή και την τιρζεπατίδη;
- Κι αν συμπεριληφθεί και η τιρζεπατίδη, με δεδομένο ότι δεν αποζημιώνεται, ποιος θα πληρώνει το κόστος, αφού θα είναι δωρεάν για τον ασθενή;
- Θα υπάρχει όριο στην απώλεια βάρους, ως κριτήριο για να συνεχιστεί η δωρεάν χορήγηση των φαρμάκων;
- Θα υπάρχουν ελεγκτικοί μηχανισμοί στην όλη διαδικασία;
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημοσίας Υγείας του Υπουργείου Υγείας θα διασαφηνίσει το επόμενο διάστημα ποια θα είναι αυτά τα φάρμακα.
Τέλος, όσον αφορά στην επικείμενη έλευση της νέας καινοτόμας ενέσιμης θεραπείας στην εγχώρια αγορά, θα χρειαστεί να περάσουν πολλοί μήνες, μέχρι να παραπεμφθεί στην Επιτροπή Διαπραγμάτευσης Τιμών Φαρμάκων.
Βάσει της συνηθισμένης διαδικασίας, η οποία ακολουθείται σε ανάλογες περιπτώσεις, το νέο σκεύασμα πρέπει να λάβει τιμή από τον ΕΟΦ, να κατατεθεί φάκελος στην ΕΑΑΦΑΧ (Επιτροπή Αξιολόγησης και Αποζημίωσης Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης), εφόσον η παρασκευάστρια φαρμακευτική εταιρεία θέλει να μπει αυτό στον κατάλογο αποζημιούμενων φαρμάκων και το σκεύασμα να πληροί τα κριτήρια 5-11 (δηλαδή να αποζημιώνεται σε 5 χώρες και να κυκλοφορεί σε 11).
Αν η εισήγηση από την ΕΑΑΦΑΧ είναι θετική, θα ακολουθήσει η Επιτροπή Διαπραγμάτευσης Τιμών Φαρμάκων.