Σε μείζον πρόβλημα για τη δημόσια υγεία έχει εξελιχθεί τις τελευταίες δεκαετίες η χρόνια νεφρική νόσος (ΧΝΝ) η οποία αφορά περίπου 850 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως.
Πρόκειται για μία σιωπηλή νόσο η οποία συνήθως δεν έχει συμπτώματα όμως η επίπτωσή της, σύμφωνα με αξιόπιστες μελέτες, αυξάνει συνεχώς παγκοσμίως με αποτέλεσμα να καθίσταται μια από τις κυριότερες αιτίες θανάτου του πληθυσμού. Έτσι ενώ το 1990 η νεφρική νόσος αποτελούσε την 36η κυριότερη αιτία θανάτου παγκοσμίως, το 2013 βρισκόταν στη 19η θέση και το 2017 στη 12η θέση.
Υπολογίζεται ότι το 2040 η χρόνια νεφρική νόσος, θα είναι 5η κυριότερη αιτία θανάτου παγκοσμίως. Ειδικότερα για την Ελλάδα, υπολογίζεται ότι περισσότεροι από ένα εκατομμύριο πολίτες πάσχουν από Χρόνια Νεφρική Νόσο κάποιου σταδίου ενώ περισσότεροι από 12.000 ασθενείς βρίσκονται σε τελικό στάδιο της νόσου (αιμοκάθαρση, περιτοναϊκή κάθαρση, μεταμόσχευση). Ήδη από το 2013 η Ελλάδα (μαζί με τη Σιγκαπούρη και το Ισραήλ) περιλαμβάνεται στις χώρες στις οποίες η Χρόνια Νεφρική Νόσος είναι μέσα στις 10 συχνότερες αιτίες θανάτου του πληθυσμού.
Τα παραπάνω επισήμαναν στη διάρκεια συνέντευξης τύπου με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού (δεύτερη Πέμπτη του Μαρτίου) ο πρόεδρος Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρείας, καθηγητής Νεφρολογίας ΔΠΘ, Στυλιανός Παναγούτσος και ο πρόεδρος Διεθνούς Επιτροπής για την Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού, καθηγητής Νεφρολογίας Α.Π.Θ Βασίλειος Λιακόπουλος.
Οι λόγοι της αύξησης της συχνότητας της νόσου
Οι λόγοι της αύξησης της συχνότητας της Χρόνιας Νεφρικής Νόσου φαίνεται να είναι η αύξηση της επίπτωσης του σακχαρώδη διαβήτη, της αρτηριακής υπέρτασης, της παχυσαρκίας αλλά και του προσδόκιμου επιβίωσης του πληθυσμού. Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται:
- Οξεία Νεφρική Βλάβη
- Νεφρική νόσος που σχετίζεται με την εγκυμοσύνη
- Αυτοάνοσα νοσήματα (όπως συστηματικός ερυθηματώδης λύκος ή αγγειίτιδα)
- Χαμηλό βάρος γέννησης ή προωρότητα
- Απόφραξη στο ουροποιητικό σύστημα
- Συχνά επεισόδια νεφρολιθίασης (πέτρες στους νεφρούς)
- Περιγεννητικές ανωμαλίες που επηρεάζουν τους νεφρούς ή το ουροποιητικό σύστημα
Σε χώρες χαμηλού εισοδήματος, η νεφρική νόσος συνδέεται συχνά με το θερμικό στρες σε αγρότες, με το δήγμα όφεος, με την έκθεση σε περιβαλλοντικές τοξίνες, φάρμακα και λοιμώξεις όπως ηπατίτιδα Β, C, HIV ή παρασιτώσεις.
Εντοπίστε έγκαιρα και προστατεύστε την υγεία των νεφρών
Οι δύο καθηγητές επισήμαναν ότι η Πολιτεία θα πρέπει να εντάξει στο πρόγραμμα πρόληψης και τις εξετάσεις για τη νεφρική νόσο ώστε να εντοπίζονται οι ασθενείς σε αρχικό στάδιο. Παράλληλα ανέφεραν ότι εάν δεν εντοπιστεί και δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, η χρόνια νεφρική νόσος, μπορεί να προχωρήσει σε νεφρική ανεπάρκεια, οδηγώντας σε σοβαρές επιπλοκές και πρόωρη θνησιμότητα. Οι πληθυσμοί που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο για εκδήλωση νεφρικής νόσου θα πρέπει να υποβάλλονται σε στοχευμένες εξετάσεις. Απλές, μη επεμβατικές και οικονομικά αποδοτικές εξετάσεις για πληθυσμούς υψηλού κινδύνου περιλαμβάνουν:
- Μετρήσεις αρτηριακής πίεσης για τον έλεγχο της υπέρτασης.
- Τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), ο οποίος είναι μια εκτίμηση του σωματικού λίπους βασισμένος στο ύψος και το βάρος του ασθενούς.
- Εξέταση ούρων: Η λευκωματίνη (ή αλβουμίνη) στα ούρα (αλβουμινουρία) βοηθά στην εκτίμηση της νεφρικής βλάβης. Ο λόγος λευκωματίνης προς κρεατινίνη ούρων (uACR) είναι προτιμότερος.
- Εξετάσεις Αίματος: Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, γλυκόζη νηστείας ή γλυκόζη σε τυχαία μέτρηση για έλεγχο διαβήτη τύπου 2 και κρεατινίνη ορού (πιο ακριβής αν συνδυαστεί με την κυστατίνη C) χρησιμοποιείται για την εκτίμηση του ρυθμού σπειραματικής διήθησης και την αξιολόγηση της νεφρικής λειτουργίας.
8 χρυσοί κανόνες για να διατηρήσετε την υγεία των νεφρών σας
Για την διατήρηση της υγείας των νεφρών θα πρέπει:
- Να ασκείστε και να βρίσκεστε σε καλή φυσική κατάσταση
- Να ακολουθείτε μια υγιεινή διατροφή
- Να ελέγχετε και να ρυθμίζετε το σάκχαρο του αίματός σας
- Να ελέγχετε και να ρυθμίζετε την αρτηριακή σας πίεση
- Να ενυδατώνεστε επαρκώς
- Να μην καπνίζετε
- Να μην λαμβάνετε τακτικά μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα χωρίς την έγκριση γιατρού
- Να ελέγχετε τη λειτουργία των νεφρών σας ειδικά αν έχετε έναν ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου για τη χρόνια νεφρική νόσο
Photo Shutterstock
Διαβάστε επίσης
Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού: Τι γίνεται όταν δεν λειτουργεί ρολόι;
Οι μύθοι που υπονομεύουν την υγεία της γυναικείας καρδιάς