Η φωτοευαισθησία είναι η αυξημένη ευαισθησία του δέρματος ή μια ασυνήθιστη αντίδρασή του όταν αυτό εκτίθεται σε υπεριώδη ακτινοβολία μετά από την έκθεση στον ήλιο ή μετά τη χρήση μηχανημάτων solarium. Φωτοευαισθησία μπορεί επίσης να παρατηρηθεί ως αποτέλεσμα συνταγογραφούμενων ή μη φαρμάκων, μιας πάθησης ή γενετικής διαταραχής ή ακόμη και από τη χρήση ορισμένων τύπων δερμοκαλλυντικών προϊόντων.
Όπως αναφέρουν οι SOS ΙΑΤΡΟΙ, υπάρχουν δύο διακριτοί τύποι αντιδράσεων φωτοευαισθησίας: η φωτοαλλεργική και η φωτοτοξική.
Φωτοτοξική αντίδραση
Πρόκειται για την πιο συχνή αντίδραση, η οποία συνήθως παρατηρείται όταν ένα φάρμακο που λαμβάνετε (είτε από το στόμα είτε με τοπική εφαρμογή) ενεργοποιείται από την έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία και προκαλεί βλάβη στο δέρμα, η οποία μπορεί να ομοιάζει και να δημιουργεί την αίσθηση ηλιακού εγκαύματος ή εξανθήματος. Μπορεί επίσης να προκληθεί από ορισμένα συστατικά προϊόντων περιποίησης του δέρματος. Μια φωτοτοξική αντίδραση μπορεί να συμβεί μέσα σε λίγα λεπτά ή μετά από ώρες έκθεσης και συνήθως περιορίζεται στο τμήμα του δέρματος το οποίο έχει εκτεθεί.
Φωτοαλλεργική αντίδραση
Η αντίδραση αυτή είναι πολύ λιγότερο συχνή και εμφανίζεται όταν οι υπεριώδεις ακτίνες αλληλεπιδρούν με συστατικά φαρμάκων ή άλλων προϊόντων που εφαρμόζονται απευθείας στο δέρμα. Το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού αναγνωρίζει τις αλλαγές που προκαλούνται από την έκθεση στον ήλιο ως ξένη απειλή. Το σώμα παράγει αντισώματα και επιτίθεται, προκαλώντας αντίδραση. Μια φωτοαλλεργική αντίδραση μπορεί να σας αφήσει εξάνθημα, φουσκάλες, κόκκινα εξογκώματα ή ακόμη και βρογχικές βλάβες μία έως τρεις ημέρες μετά την εφαρμογή του προϊόντος και την έκθεση στον ήλιο.
Μπορεί να γίνετε φωτοευαίσθητοι από:
Φάρμακα: Ορισμένα ευρείας χρήσης φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των αντιβιοτικών, των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ), των αντιισταμινικών και ορισμένων καρδιακών φαρμάκων και στατινών για τη μείωση της χοληστερόλης, μπορούν να σας κάνουν πολύ πιο ευαίσθητους στο ηλιακό φως από ό,τι ήσασταν συνήθως ή να επιδεινώσουν υπάρχουσες δερματικές παθήσεις.
Ασθένειες και ιατρικές παθήσεις: Ορισμένες ιατρικές παθήσεις και διαταραχές, συμπεριλαμβανομένων αυτοάνοσων νοσημάτων όπως ο λύκος, ενδεχομένως να σας κάνουν υπερευαίσθητους στις υπεριώδεις ακτίνες.
Προϊόντα περιποίησης του δέρματος: Ορισμένα συστατικά σε προϊόντα που χρησιμοποιείτε για να κάνετε το δέρμα σας να δείχνει καλύτερο, όπως η ρετινόλη, το γλυκολικό οξύ ή το υπεροξείδιο του βενζοϋλίου, αφαιρούν το εξωτερικό στρώμα του δέρματος για την καταπολέμηση των λεπτών γραμμών ή της ακμής. Τα λευκαντικά, όπως η βιταμίνη C, μπορεί να μειώσουν τη μελανίνη στο δέρμα σας, η οποία λειτουργεί ως φυσική άμυνα ενάντια στις ακτίνες του ήλιου. Αυτά μπορεί να προκαλέσουν φωτοευαισθησία και να αυξήσουν τις πιθανότητες να υποστείτε βλάβη από την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία. Το να είστε επιμελείς όσον αφορά την προστασία από τον ήλιο είναι ζωτικής σημασίας κατά τη χρήση αυτών των προϊόντων.
Η φωτοευαισθησία μειώνει τη φυσική σας άμυνα και αυξάνει τον κίνδυνο βλαβών από τις ακτίνες του ήλιου. Εάν εμφανίσετε αντίδραση φωτοευαισθησίας λόγω φαρμάκων ή κάποιας ιατρικής πάθησης, μπορεί επίσης ενδεχομένως να αυξηθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του δέρματος.
Τι μπορείτε να κάνετε για την φωτοευαισθησία;
- Να κατανοήσετε καλύτερα τη φωτοευαισθησία και το δέρμα σας
- Ρωτήστε το γιατρό σας για τους κινδύνους που σχετίζονται με τα φάρμακα που παίρνετε ή τις ιατρικές παθήσεις που μπορεί να έχετε καθώς και για το πόσο καιρό μπορεί τυχόν να διαρκέσει η φωτοευαισθησία.
- Ρωτήστε τον δερματολόγο σας σχετικά με τους κινδύνους ευαισθησίας στον ήλιο από προϊόντα περιποίησης του δέρματος που τυχόν χρησιμοποιείτε για αντιγήρανση, λεύκανση του δέρματος ή ακμή, συνταγογραφούμενα ή μη.
- Διαβάστε τις προειδοποιητικές ετικέτες και τα ένθετα των συσκευασιών των φαρμάκων, των προϊόντων περιποίησης του δέρματος και των συμπληρωμάτων διατροφής για να κατανοήσετε ενδεχόμενους κινδύνους.
Χρήσιμες ερωταπαντήσεις σχετικά με την φωτοευαισθησία
Πώς αντιμετωπίζω μια αντίδραση φωτοευαισθησίας που ομοιάζει με ηλιακό έγκαυμα;
Μπορείτε να αντιμετωπίσετε αυτόν τον τύπο αντίδρασης με παρόμοιο τρόπο όπως θα αντιμετωπίζατε ένα ηλιακό έγκαυμα.
Πότε πρέπει να επισκεφθώ έναν γιατρό;
Επισκεφθείτε το γιατρό σας εάν εμφανίσετε συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη, όπως πυρετό με ρίγη, ναυτία, πονοκέφαλο και αδυναμία, ή εάν το δέρμα σας εμφανίσει φουσκάλες. Ένα ηλιακό έγκαυμα με φουσκάλες θεωρείται έγκαυμα δέρματος δεύτερου βαθμού. Αυτό θα απαιτεί περαιτέρω ιατρική περίθαλψη πέραν των θεραπειών που χορηγούνται χωρίς συνταγή.
Πώς μπορώ να ξέρω αν η φωτοευαίσθητη αντίδρασή μου οφείλεται σε φάρμακο;
Εάν ένα φάρμακο είναι η ύποπτη αιτία, μπορούν να διενεργηθούν διαγνωστικές εξετάσεις, συμπεριλαμβανομένων της φωτοδοκιμασίας, της φωτοπαθητικής εξέτασης και της κλινικής επαναληπτικής εξέτασης, για να διαπιστωθεί εάν το έγκαυμα ήταν δευτερογενές αποτέλεσμα αντίδρασης φωτοευαισθησίας. Μόλις εντοπιστεί το φάρμακο που την προκάλεσε, το φάρμακο μπορεί να διακοπεί, εάν κάτι τέτοιο είναι δυνατόν.
Η κατανόηση της φωτοευαισθησίας είναι το πρώτο βήμα σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την υγεία του δέρματος. Βεβαιωθείτε ότι έχετε κατανοήσει όλους τους παράγοντες κινδύνου για καρκίνο του δέρματος και προστατεύστε τον εαυτό σας, κάθε μέρα, αναφέρουν οι SOS ΙΑΤΡΟΙ.
Διαβάστε επίσης
Μελέτη RESHAPE-HF2: Η ελληνική συμβολή στη διαδερμική θεραπεία της μιτροειδούς βαλβίδας
Γιατί καταρρέουν οι αθλητές – Η πρόληψη και οι πιθανές αιτίες του αιφνίδιου θανάτου