Κορεσμός είναι το αίσθημα της πληρότητας μετά από ένα γεύμα. Δείκτης κορεσμού είναι αυτό, που μπορεί να μας δώσει ενδείξεις για το πόσο χορταστικό είναι ένα τρόφιμο, σε σύγκριση με το λευκό ψωμί. Τα τελευταία χρόνια έχει ανοίξει μια συζήτηση σχετικά με το αν και κατά πόσο ο δείκτης κορεσμού είναι μια αξιόπιστη μέθοδος αξιολόγησης των τροφίμων ή όχι.
Προκειμένου να προσελκύσουν το ενδιαφέρον του κοινού, πολλοί ερευνητές έχουν ασχοληθεί με τον σχεδιασμό διατροφικών προγραμμάτων και με την ανάπτυξη νέων διατροφικών θεωριών, που, όμως, έχουν περιορισμένη επιστημονική βαρύτητα. Σύμφωνα με την Αυστραλή ερευνήτρια, Δρ. Σουζάνα Χολτ, η κατανάλωση τροφών ίδιας θερμιδικής αξίας έχει διαφορετικές επιπτώσεις σε σχέση με τη χρονική διάρκεια του κορεσμού που προκαλούν.
Μελέτες και βαθμολογίες κορεσμού
Πιο συγκεκριμένα, η Δρ. Χολτ και οι συνεργάτες της πρόσφεραν 38 διαφορετικές τροφές ίδιας θερμιδικής αξίας (240kcal) στους συμμετέχοντες στη μελέτη και μετά το γεύμα τους έδωσαν πίνακες, για να συμπληρώσουν τον βαθμό κορεσμού που ένιωθαν. Έπειτα από δύο ώρες αφαγίας, τα άτομα που συμμετείχαν στην μελέτη είχαν την ευκαιρία να φάνε από μπουφέ, όπου οι ερευνητές κατέγραφαν τις ποσότητες και τα είδη των τροφών, που καταναλώθηκαν.
Ανά 15 λεπτά καταγραφόταν η πείνα τους. Χρησιμοποιώντας το ψωμί ως βάση (100 βαθμοί), βαθμολογήθηκαν 38 διαφορετικές τροφές. Έτσι οι τροφές, που σκόραραν περισσότερο από 100, είναι πιο χορταστικές από το ψωμί, ενώ αυτές που σκόραραν λιγότερο από 100, είναι λιγότερο χορταστικές.
Χρησιμοποιώντας τους πίνακες καταγραφής κορεσμού και καταγράφοντας τους ρυθμούς κατανάλωσης των 38 τροφών, η επιστημονική ομάδα έβγαλε κάποια συμπεράσματα σχετικά με τον δείκτη κορεσμού των τροφών, που χρησιμοποιήθηκαν στην μελέτη.
Δείκτης κορεσμού τροφών σε σχέση με το ψωμί που έχει δείκτη 100
- Κρουασάν: 47,
- Κέικ: 65,
- Μπισκότα: 120,
- Κράκερ: 127,
- Σοκολάτα: 70,
- Φυστίκια: 84,
- Γιαούρτι: 88,
- Πατατάκια: 91,
- Παγωτό: 96,
- Ποπ κορν: 154,
- Μούσλι: 100,
- Δημητριακά βρώμης: 116,
- Άσπρο ψωμί: 100,
- Πατάτες τηγανιτές: 116,
- Μακαρόνια: 119,
- Άγριο ρύζι: 132,
- Λευκό ρύζι: 138,
- Ψωμί ολικής άλεσης: 157,
- Μακαρόνια ολικής άλεσης: 188,
- Βραστές πατάτες: 323,
- Όσπρια: 133,
- Τυρί: 146,
- Αυγά: 150,
- Φασόλια κονσέρβας: 168,
- Μοσχαρίσιο κρέας: 176,
- Σολωμός: 225,
- Δημητριακά καλαμποκιού: 118,
- Μπανάνα: 118,
- Μήλα: 197.
Όπως μπορείτε να δείτε τροφές όπως τα μήλα, ο σολωμός και οι βραστές πατάτες έχουν μεγαλύτερο δείκτη κορεσμού σε σχέση με το ψωμί στην ίδια ποσότητα. Συμπερασματικά, η ομάδα της Χόλτ κατέληξε στο γεγονός ότι η κατανάλωση των τροφών με μεγαλύτερο δείκτη κορεσμού μπορεί να φανεί χρήσιμη, στο πλαίσιο μιας προσπάθειας απώλειας βάρους.
Σύμφωνα με την ερευνήτρια, οι ειδικοί της διατροφής θα μπορούσαν να λάβουν υπόψη τους τον δείκτη κορεσμού των τροφών, κατά τον σχεδιασμό των διαιτολογίων. Ωστόσο, θα πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί απέναντι στις παραπάνω πληροφορίες. Τα αποτελέσματα της μελέτης προέκυψαν από μικρό δείγμα πληθυσμού και δεν υπάρχουν άλλες μελέτες, που να επιβεβαιώνουν τα συμπεράσματα της Χολτ.
Επιπλέον, υπάρχουν κάποια παράδοξα συμπεράσματα, τα οποία χρειάζονται περαιτέρω διερεύνηση. Ένα από αυτά είναι ότι η πατάτα έχει μεγαλύτερο δείκτη κορεσμού από το ρύζι ολικής άλεσης. Όμως η πατάτα έχει και μεγαλύτερο γλυκαιμικό δείκτη, γεγονός το οποίο δείχνει ότι ανεβάζει απότομα τα επίπεδα της γλυκόζης. Το ίδιο συμβαίνει και με το ρύζι, σε σχέση με το άγριο ρύζι. Το ρύζι έχει μεγαλύτερο δείκτη κορεσμού αλλά και μεγαλύτερο γλυκαιμικό δείκτη.
Συμπέρασμα
Κατά συνέπεια δεν υπάρχει σύνδεση του δείκτη κορεσμού με τον γλυκαιμικό δείκτη, ούτε με την περιεκτικότητα της τροφής σε φυτικές ίνες, αφού τα μούσλι, που είναι πιο πλούσια σε φυτικές ίνες από τα δημητριακά καλαμποκιού, έχουν χαμηλότερο δείκτη κορεσμού, γεγονός το οποίο προκαλεί έκπληξη, αφού ως γνωστόν οι φυτικές ίνες παρατείνουν τον κορεσμό.
Τέλος, η μελέτη δεν έδωσε αποτελέσματα για μια ευρεία γκάμα τροφών και δεν υπήρχε έλεγχος της λήψης τροφής τις ημέρες πριν την έρευνα, γεγονός το οποίο επηρεάζει την κατανάλωση τροφής την ημέρα της μελέτης. Είναι ακόμα πολύ νωρίς για να θεωρήσουμε τον δείκτη κορεσμού ένα αξιόπιστο εργαλείο αξιολόγησης των τροφών και για την ώρα μοιάζει να είναι ένας εντυπωσιακός εμπορικός όρος, που προσελκύει όσους επιθυμούν να χάσουν βάρος εύκολα.
*Κάλλια Γιαννιτσοπούλου κλινική διατροφολόγος
Διαβάστε επίσης
Ελλείψεις φαρμάκων: Ο ΕΟΦ, οι συνδικαλιστές και τα λουκέτα στις φαρμακαποθήκες