Πόσο συχνά νιώθεις ότι θέλεις να “βάλεις στο στόμα σου” γιατί έχεις μια λιγούρα; Συνήθως αυτή η ακατανίκητη επιθυμία, πιο συχνά για κάτι γλυκό, εμφανίζεται το απόγευμα, λίγο μετά το μεσημεριανό φαγητό ή και το βράδυ. Μη μου πεις ότι δεν έχεις ακούσει αρκετές φορές να διηγούνται φίλοι και γνωστοί πως ξύπνησαν μέσα στη νύχτα και κατευθύνθηκαν στο ψυγείο επειδή ένιωθαν λιγούρα.
“Στην πραγματικότητα, πιστεύεται ότι περίπου το 50% των ανθρώπων βιώνουν τακτικά λιγούρες για φαγητό, κάτι που μπορεί να εκτροχιάσει τις προσπάθειές σου για μια σωστή διατροφή”, μας λέει ο Πάρης Παπαχρήστος, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, M.Sc. Ιδρυτής του medNutrition.
Τι ακριβώς είναι η λιγούρα
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Λιγούρα ονομάζεται η έντονη ή επείγουσα επιθυμία για έναν συγκεκριμένο τύπο τροφής και η επιθυμία αυτή μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο.
Παρόλο που οι τύποι τροφίμων που λαχταρούν οι άνθρωποι διαφέρουν πολύ μεταξύ τους, συχνότερα προτιμούνται τα επεξεργασμένα και πρόχειρα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, αλάτι και λίπος. Δεν είχες ποτέ λιγούρα για κάποιο καρότο σωστά;
Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στη διατήρηση σωστού βάρους
Οι λιγούρες είναι ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην προσπάθεια μείωσης ή διατήρησης του σωματικού βάρους.
Θα σου δώσω κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα:
Λιγούρα είναι να μπεις σε ένα μεγάλο φούρνο για καφέ και να δεις στις βιτρίνες (λες και είναι κοσμηματοπωλείο) πολλά γλυκά και αλμυρά αρτοπαρασκευάσματα και να φύγεις μαζί με ένα muffin ή μια τυρόπιτα.
Λιγούρα είναι να φας ένα γλυκό που σε κέρασαν, λόγω κάποιας περίστασης, παρόλο που μπορεί να είναι το τρίτο μέσα στην ημέρα, αν πρόκειται και για μια μεγάλη γιορτή ή ακόμη και αν δεν θα ήταν η πρώτη σου επιλογή γλυκού.
Λιγούρα επίσης είναι να σου έχει περισσέψει κάτι στο ψυγείο ή να υπάρχει διαθέσιμο στο ντουλάπι από προχθές. Δεν πεινάς ωστόσο ξέρεις ότι είναι εκεί κι έτσι κάποια στιγμή το καταναλώνεις.
Θυμάμαι ένα περιστατικό στο γραφείο μου για ένα ζευγάρι που το βράδυ η κοπέλα έβγαζε μια σοκολάτα πριν κοιμηθούν, έτρωγε μια γραμμή και η σχέση της έτρωγε την υπόλοιπη. Κάθε βράδυ όμως…
Ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις που η επιθυμία για κάποιο γλυκό μπορεί να μην είναι πάντα λιγούρα..
Θα έχεις παρατηρήσει και εσύ ότι πολλές φορές μετά από κάποια επιτυχία σου, ύστερα από πολλή πίεση και άγχος, επιβραβεύεις τον εαυτό σου με κάποιο γλυκό ή με το αγαπημένο σου junk food (πίτσα, burger κλπ) δηλαδή τρόφιμα πλούσια σε λίπος. Έχεις αναρωτηθεί, όμως, γιατί πραγματικά συμβαίνει αυτό;
Και όμως υπάρχει απάντηση και εξηγείται επιστημονικά.
Τι συμβαίνει πραγματικά στο σώμα σου;
Η αντίδραση της επιβράβευσής σου με γλυκά ή με φαγητό απ’ έξω παρόλο που δεν πεινάς, συμβαίνει γιατί το σώμα σου ανταποκρίνεται στο άγχος που βίωσες και εκκρίνει ορμόνες που σχετίζονται με την επιθυμία για εύγευστα τρόφιμα πλούσια σε απλά σάκχαρα και λιπαρά.
Μια τέτοια ορμόνη είναι η σεροτονίνη, γνωστή ως “ορμόνη της καλής διάθεσης”. Όταν καταναλώνεις τροφές πλούσιες σε τρυπτοφάνη, το πρόδρομο συστατικό της σεροτονίνης, όπως τυρί, αυγό και μαύρη σοκολάτα, τα επίπεδα σεροτονίνης στο σώμα σου αυξάνονται. Έτσι αισθάνεσαι ηρεμία, γαλήνη και ισορροπία, ενώ αντίθετα χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης σχετίζονται με ευερεθιστότητα, επιθετικότητα, ανυπομονησία και ανησυχία.
Επομένως, τελικά η επιθυμία για γλυκό δεν είναι πάντα θέμα λιγούρας άλλα και…σεροτονίνης.
Λιγούρα και βιολογική πείνα
Στο σημείο αυτό πρέπει να τονίσουμε πως η λιγούρα και η πείνα δεν είναι το ίδιο και δεν πρέπει να τις μπερδεύουμε. Σίγουρα θα έχεις παρατηρήσει ότι ακόμα και μετά από ένα γευστικό και θρεπτικό γεύμα, μπορεί να θες και κάτι ακόμα. Για παράδειγμα, αφού καταναλώσεις ένα δείπνο με μπριζόλα, πατάτες και λαχανικά, μπορεί να θες επιπλέον ένα παγωτό για επιδόρπιο.
Χρήσιμο Tip. Αν έχεις καταναλώσει το φαγητό σου και σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα επιθυμείς να καταναλώσεις κάτι επιπλέον, τότε σίγουρα δεν πεινάς! Αλλά έχεις λιγούρα.
Η βιολογική πείνα λοιπόν είναι η ανάγκη του οργανισμού σου για να λάβει ενέργεια και θρεπτικά συστατικά για την εύρυθμη λειτουργία του. Το αίσθημα της βιολογικής πείνας συνήθως συνοδεύεται από το γνωστό σε όλους «γουργούρισμα» στο στομάχι, το οποίο μετατρέπεται σε πιο έντονο πόνο εάν το αγνοήσεις για λίγη ώρα. Σε μερικές περιπτώσεις εμφανίζεται ζαλάδα ή αδυναμία, ωστόσο τα συμπτώματα αυτά υποχωρούν μόλις καταναλωθεί το γεύμα.
Σε αντίθεση με την λιγούρα που επιθυμείς κάποιο είδος τροφής ξαφνικά. Χωρίς κάποια προειδοποίηση ακόμα και αν έχεις καταναλώσει το φαγητό σου σε σύντομο χρονικό διάστημα (για παράδειγμα θες σοκολάτα και την θες αυτή την στιγμή!).
Και αυτό γιατί οι λιγούρες καθοδηγούνται από την ανάγκη του εγκεφάλου σου για «ανταμοιβή», όχι από την ανάγκη του σώματός σου για φαγητό.
Η λιγούρα λοιπόν είναι μια κατάσταση συναισθηματικού φαγητού. Δηλαδή πρόκειται για μια κατάσταση που βιώνεις την ανάγκη να φας ως εκτόνωση, χωρίς ωστόσο να πεινάς πραγματικά (βιολογική πείνα).
Τεχνικές Διαχείρισης
Παρατηρείς, λοιπόν, πως υπάρχουν διάφοροι λόγοι που μπορεί να σε οδηγήσουν σε κάποια λιγούρα. Ας δούμε λοιπόν τι μπορείς να κάνεις για να τις αντιμετωπίσεις.
Πήγαινε μία γρήγορη βόλτα έξω
Κάτι που μπορεί να λειτουργήσει είναι να βγεις έξω για έναν γρήγορο περίπατο. Εάν σου αρέσει να τρέχεις, το τρέξιμο θα είναι ακόμα καλύτερο. Αυτό εξυπηρετεί έναν διπλό σκοπό. Πρώτον, απομακρύνεσαι από το φαγητό και δεύτερον, η άσκηση θα απελευθερώσει ενδορφίνες και χημικές ουσίες στον εγκέφαλό σου, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στην απενεργοποίηση της λιγούρας.
Χρήσιμο Tip. Εάν δε μπορείς να βγεις έξω, κάνε μερικές ασκήσεις σπίτι σου, όπως burpees, push-ups, squats ή ασκήσεις με το βάρος του σώματός σου.
Οργάνωσε τα γεύματά σου
Εάν είναι δυνατόν, προσπάθησε να προγραμματίσεις τα γεύματά σου για την επόμενη ημέρα ή την επόμενη εβδομάδα. Γνωρίζοντας τι πρόκειται να φας, εξαλείφεις τον παράγοντα του αυθορμητισμού και της αβεβαιότητας. Εάν δε χρειάζεται να σκεφτείς τι να φας στο επόμενο γεύμα, θα είσαι λιγότερο πεινασμένος/η και θα είναι λιγότερο πιθανό να προκύψει κάποια λιγούρα.
Χρήσιμο Tip. Μπορείς να αποθηκεύσεις το φαγητό που περίσσεψε σε τάπερ στο ψυγείο ή στην κατάψυξη και να έχεις έτοιμη μερίδα φαγητού όταν την χρειαστείς!
Διαβάστε περισσότερα
Πλημμελείς έλεγχοι, ελάχιστοι εμβολιασμοί, αντίο ανοσία
Γιατί αργούν να φύγουν από το σπίτι των γονιών τους οι νέοι στην Ελλάδα;