Ζούμε σε εποχή όπου η κλιματική αλλαγή θα αρχίσει όλο και περισσότερο να φαίνεται πως επηρεάζει με δυσμενή τρόπο τις ζωές μας. Οι επιστήμονες πάντως μέσα από μελέτες που έχουν διεξαγάγει διαπιστώνουν ότι η υπερβολική ζέστη όχι μόνο πυροδοτεί συναισθήματα όπως ο εκνευρισμός και ο θυμός, αλλά επιδεινώνει και τις ψυχικές ασθένειες.
Η ζέστη δεν επηρεάζει μόνο το σώμα αλλά και το μυαλό
Η υπερβολική ζέστη μπορεί να επηρεάσει τη διάθεση, να επιδεινώσει τις διαταραχές της ψυχικής υγείας και να περιπλέξει τη φαρμακευτική αγωγή. Η ίδια η κλιματική αλλαγή είναι ένας στρεσογόνος παράγοντας, λένε οι επιστήμονες. Καθώς οι καύσωνες γίνονται πιο έντονοι, πιο συχνοί και διαρκούν περισσότερο, είναι πολύ σημαντικό να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις στην ψυχική υγεία, τονίζουν οι επιστήμονες.
«Η αναγνώριση των επιπτώσεων έγινε τα τελευταία πέντε χρόνια», δήλωσε ο Δρ Τζόσουα Γουόρτζελ, πρόεδρος της επιτροπής της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας για την κλιματική αλλαγή και την ψυχική υγεία, η οποία συστάθηκε μόλις πριν από δύο χρόνια.
«Η κατανόηση της βασικής βιολογίας αυτής της συσχέτισης βρίσκεται ακόμη σε νηπιακό στάδιο», πρόσθεσε.
Μελέτες έχουν ήδη διαπιστώσει ότι οι υψηλές θερμοκρασίες συνδέονται στενά με την αύξηση των αυτοκτονιών. Η ζέστη έχει συνδεθεί με αύξηση των βίαιων εγκλημάτων και της επιθετικότητας, των επισκέψεων στα επείγοντα, των νοσηλειών για ψυχικές διαταραχές, και των θανάτων – ιδίως μεταξύ των ατόμων με σχιζοφρένεια, άνοια και ψύχωση.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η άνοδος της θερμοκρασίας συνδέεται με αύξηση των αυτοκτονιών κατά 0,7% και αύξηση της διαπροσωπικής βίας κατά 4% -6%, συμπεριλαμβανομένων των ανθρωποκτονιών.
Οι ηλικιωμένοι, οι έφηβοι, τα άτομα με προϋπάρχουσες ψυχικές ασθένειες και οι άστεγοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι.
Η μελέτη
Όπως αναφέρουν οι New York Times, μια μελέτη-ορόσημο που δημοσιεύθηκε πέρυσι ανέλυσε στοιχεία για περισσότερα από δύο εκατομμύρια άτομα και διαπίστωσε ότι οι επισκέψεις στα επείγοντα για ψυχικές ασθένειες ήταν σημαντικά περισσότερες κατά τη διάρκεια των πέντε ή έξι πιο ζεστών ημερών του καλοκαιριού, σε σύγκριση με τις πιο δροσερές ημέρες της ίδιας εποχής.
Η αύξηση ήταν μεγαλύτερη στα βόρεια τμήματα των Ηνωμένων Πολιτειών, ίσως επειδή οι περιοχές αυτές είναι λιγότερο προετοιμασμένες να αντιμετωπίσουν τους καύσωνες από ό,τι μέρη όπως τα νοτιοδυτικά, δήλωσε η Αμρούτα Νόρι-Σάρμα, περιβαλλοντική επιδημιολόγος στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Βοστώνης και επικεφαλής της νέας μελέτης.
«Η ακραία ζέστη είναι ένας εξωτερικός στρεσογόνος παράγοντας που φαίνεται να επιδεινώνει τα συμπτώματα ψυχικής υγείας των ανθρώπων», δήλωσε η επιστήμονας. Η επίδραση είναι πιθανό να είναι ακόμη πιο έντονη μεταξύ των ατόμων με περιορισμένη ή χωρίς ασφαλιστική κάλυψη, πρόσθεσε.
Η ερμηνεία
Οι επιστήμονες έχουν προτείνει διάφορες βιολογικές εξηγήσεις για τη σχέση μεταξύ της ανόδου της θερμοκρασίας και των διαταραχών της ψυχικής υγείας. Τουλάχιστον ορισμένες από αυτές τις ασθένειες μπορεί να έχουν μια απλή προέλευση: τον διαταραγμένο ύπνο. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η θερμοκρασία του υπνοδωματίου πρέπει να είναι μεταξύ 15 και 20 βαθμούς Κελσίου για έναν άνετο ύπνο. Τις θερμότερες νύχτες, οι άνθρωποι κοιμούνται αργότερα και ξυπνούν νωρίτερα, ενώ η ποιότητα του ύπνου τους είναι χειρότερη.
Ορισμένα προβλήματα ψυχικής υγείας μπορεί να συνδέονται με σωματικά προβλήματα. Ο δρ Ασίμ Σα, ψυχίατρος στο Baylor College of Medicine στο Χιούστον, διαπίστωσε ότι οι σφυγμοί και οι καρδιακοί παλμοί σχεδόν όλων των ασθενών του είχαν αυξηθεί, σε σχέση με τρεις μήνες νωρίτερα.
«Αυτή η αύξηση του καρδιακού σας ρυθμού μπορεί να επιδεινώσει το άγχος», δήλωσε ο ερευνητής. «Έτσι, η ζέστη προκαλεί πολλές σωματικές αλλαγές, οι οποίες οδηγούν σε πολλές συναισθηματικές και νοητικές αλλαγές», εξήγησε.
Η σεροτονίνη, ένας νευροδιαβιβαστής που συνδέεται με τη διάθεση, το άγχος και την κατάθλιψη, ρυθμίζει την ικανότητα του σώματος να αντιλαμβάνεται τη θερμοκρασία. Το αυξημένο ηλιακό φως και η ζέστη μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα σεροτονίνης και να οδηγήσουν σε διακυμάνσεις της διάθεσης, επιθετικότητα και ευερεθιστότητα. Ορισμένα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των αντιβιοτικών, των β-αναστολέων, ορισμένων αντικαταθλιπτικών και των αντιισταμινικών – επηρεάζουν επίσης την ικανότητα του σώματος να αντιλαμβάνεται και να ρυθμίζει τη θερμοκρασία του σώματος.
Τα φάρμακα που συνταγογραφούνται για τη σχιζοφρένεια, την κατάθλιψη και τη διπολική διαταραχή, επηρεάζουν την ικανότητα του σώματος να ιδρώνει και να ψύχεται. Η ακραία ζέστη και η εφίδρωση μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα λιθίου στο σώμα και να οδηγήσει σε σοβαρά σωματικά και ψυχικά προβλήματα, ακόμη και στο θάνατο, σημείωσε ο δρ Σα.
«Πρέπει να προετοιμάσουμε τους ασθενείς μας που λαμβάνουν αυτά τα φάρμακα, τα οποία αλληλεπιδρούν με το ηλιακό φως. Οι γιατροί πρέπει επίσης να είναι πιο ευαισθητοποιημένοι», πρόσθεσε.