Ένας στους δυο άνδρες στην Ελλάδα πάσχει από το Σύνδρομο Άπνοιας Ύπνου, σύμφωνα με στοιχεία επιστημονικής μελέτης που παρουσιάστηκε στην 7η Διαδικτυακή Διάλεξη του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος!
Η αύξηση, σύμφωνα με τα στοιχεία, είναι αλματώδης καθώς το 2008 μόλις το 3-7% των ανδρών και μόλις το 2-5% των γυναικών έπασχε από το σύνδρομο, ενώ το 2019 τα ποσοστά άγγιξαν το 50% των ανδρών και το 18% των γυναικών.
«Η αλματώδης αυτή αύξηση θα πάρει μορφή πανδημίας στους άνδρες ηλικίας 40 με 60 χρόνων, μέχρι το 2050 καθώς σχετίζεται με την αύξηση της παχυσαρκίας και όχι μόνο» ανέφερε η κυρία Αναστασία Αμφιλοχίου, Πνευμονολόγος, Διευθύντρια Μονάδας Μελέτης Ύπνου στο Σισμανόγλειο Γενικό Νοσοκομείο, που ανέπτυξε το θέμα του Συνδρόμου Άπνοιας Ύπνου.
Το σύνδρομο άπνοιας-υπόπνοιας στον ύπνο χαρακτηρίζεται από :
- Επαναλαμβανόμενα επεισόδια διαταραχής της αναπνοής, διακοπές αναπνοής
- Αποκορεσμό της οξυαιμοσφαιρίνης, μειωμένη οξυγόνωση
- Διαταραχή της αρχιτεκτονικής του ύπνου(arousals), συνεχείς αφυπνίσεις, κυρίως μη αντιληπτές από τους ασθενείς
«Το σύνδρομο είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για τους πάσχοντες αν δεν αντιμετωπιστεί καθώς οι επιπλοκές που προκαλεί είναι πολύ σημαντικές για την υγεία και τη ζωή τους», τόνισε χαρακτηριστικά η κα Αμφιλοχίου.
Επιπλοκές και συμπτώματα Συνδρόμου Άπνοιας Ύπνου
- Τροχαία, (ο ασθενής κινδυνεύει να εμπλακεί )
- Γνωσιακές διαταραχές, (προσοχής-συγκέντρωσης, μνήμης, κρίσης, επιπέδου ενεργότητας, χειρωνακτικής επιδεξιότητας, οπτικοκινητικής δεξιότητας, ροής προφορικού λόγου, εκτελεστικών λειτουργιών)
- Καρδιαγγειακά νοσήματα (αρτηριακή υπέρταση, στεφανιαία νόσο, εγκεφαλικά επεισόδιά, πνευμονική υπέρταση, αρρυθμία, σακχαρώδη διαβήτη).
Τα βασικά συμπτώματα, όπως έχουν καταγραφεί, στον ύπνο και την εγρήγορση είναι:
Στον ύπνο:
- Ροχαλητό
- Αίσθημα πνιγμονής
- Νυκτουρία
- Εφιάλτες
- Αφυπνίσεις
- Τινάγματα
- Υπερβολική εφίδρωση
Στην εγρήγορση:
- Υπνηλία
- Χρόνια κόπωση
- Μη αναζωογονητικός ύπνος
- Γνωσιακές διαταραχές
- Κατάθλιψη
- Σεξουαλικές διαταραχές
- Μεταβολές χαρακτήρα
- Πονοκέφαλος
Οι βασικοί προδιαθεσικοί παράγοντες είναι:
- Παχυσαρκία
- Φύλο
- Hλικία
- Κάπνισμα
- Αλκοόλ/ηρεμιστικά
Διάγνωση και θεραπεία
Η διάγνωση του συνδρόμου γίνεται με φυσική εξέταση και τη χρήση της πολυπνογραφίας, (ταυτόχρονη καταγραφή και συνδυασμένη ανάλυση διαφόρων παραμέτρων κατά τη διάρκεια του ύπνου).
Η εξέταση, προηγμένης τεχνολογίας πραγματοποιείται σε ειδικό Τμήμα Νοσοκομείου -Μονάδα Μελέτης Ύπνου- από Εξειδικευμένο Νοσηλευτικό και Ιατρικό προσωπικό.
Τα στάδια βαρύτητας του Συνδρόμου Άπνοιας Ύπνου
Μετά την εξέταση γίνεται η αξιολόγηση της βαρύτητας του συνδρόμου σε:
- Ήπιο (5-14,9 επεισόδια/ώρα ύπνου)
- Μέτριο (15-29,9 επεισόδια / ώρα ύπνου)
- Σοβαρό ( >30 επεισόδια / ώρα ύπνου)
«Η θεραπεία, περιλαμβάνει θεραπευτικά μέτρα πρώτης και δεύτερης γραμμής» αναλόγως της βαρύτητας του συνδρόμου διευκρίνισε η κυρία Αμφιλοχίου.
Τα θεραπευτικά μέτρα πρώτης γραμμής περιλαμβάνουν :
- Απώλεια βάρους
- Διακοπή κατανάλωσης αλκοόλ
- Διακοπή χρήσης επιβαρυντικών φαρμάκων
- Διακοπή καπνίσματος
- Θεραπεία ρινικών διαταραχών
- Πλάγια θέση σώματος στον ύπνο
- Υγιεινή του Ύπνου
Τα μέτρα δεύτερης γραμμής περιλαμβάνουν:
- Μη επεμβατικό μηχανικό αερισμό (CPAP, BiPAP),
- Ενδοστοματική συσκευή
- Χειρουργική αντιμετώπιση
- Φαρμακευτική αντιμετώπιση υπνηλίας
«Η πιο συχνά προτεινόμενη, από τους γιατρούς μέθοδος για την αντιμετώπιση του συνδρόμου είναι η χρήση της συσκευής μηχανικού αερισμού (CPAP, BiPAP), η οποία έχει βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών» κατέληξε η κυρία Αμφιλοχίου.
Από την πλευρά του ο κύριος Κώστας Σολδάτος, Καθηγητής Ψυχιατρικής, Επίτιμος Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας Ύπνου, ανέπτυξε το θέμα “Ιατρική Διαταραχών του Ύπνου”.
Ο κύριος Σολδάτος έκανε ιστορική επιστημονική αναδρομή στο θέμα των διαταραχών του ύπνου, λέγοντας πως η αρχή έγινε το 1930 με το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα και το 1968 προστέθηκε στη φαρέτρα της επιστήμης και το υπνοπολυγράφημα. Ανέπτυξε, επίσης, την αρχιτεκτονική και τα στάδια του ύπνου (εγρήγορση, NREM, REM), καθώς και τη σημασία του επαρκή ύπνου στη ρύθμιση των κιρκάδιων ρυθμών και βιολογικού ρολογιού μέσω των επιπέδων της μελατονίνης και κορτιζόλης, αλλά και την αυξητική ορμόνη που είναι είναι πολύ σημαντική σε περιόδους ανάπτυξης παιδιών και εφήβων.
Οι διαταραχές του ύπνου κατατάσσονται σε:
- Αυπνία
- Υπερυπνία
- Ναρκοληψία
- Εφιάλτες
- Υπνοβασία-νυχτερινό τρόμο
- Διαταραχή συμπεριφοράς REM,
- Νυχτερινό μυόκλονο
- Υπνική άπνοια
- Διαταραχές κιρκαδιανών ρυθμών.
Σύμφωνα με όσα ανέφερε ο Kαθηγητής, πολυπαραγοντικές είναι οι αιτίες που προκαλούν τις διαταραχές του ύπνου και η αντιμετώπισή τους γίνεται σήμερα με την συνεργασία πολλών ιατρικών ειδικοτήτων (ψυχιατρική, πνευμονολογία, νευρολογία, νευροψυχιατρική, παιδιατρική, ενδοκρινολογία) με εξειδίκευση στην κλινική υπνολογία.
«Η άσκηση της κλινικής υπνολογίας απαιτεί εξειδικευμένη εκπαίδευση, όπως και αρμονική διεπιστημονική συνεργασία, για την ολιστική προσέγγιση των προβλημάτων ασθενών με διαταραχές του ύπνου» τόνισε ο κ. Σολδάτος και κατέληξε
«Μείζων είναι ο ρόλος των κλινικών υπνολόγων στην αντιμετώπιση των ψυχοκοινωνικών αναγκών των ασθενών τους και στην κατάλληλη συνηγορία προς σημαντικούς τρίτους».