Η ανθρωπογενής αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη ανήλθε σε 1,19 βαθμούς Κελσίου κατά την τελευταία δεκαετία (2014-2023) και είναι η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί ποτέ, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση «Indicators of Global Climate Change».
Εξετάζοντας μεμονωμένα το 2023, περισσότεροι από 50 επιστήμονες, με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο του Leeds, εντόπισαν ότι η αύξηση της θερμοκρασίας που προκαλείται από την ανθρώπινη δραστηριότητα έφτασε τους 1,3 °C.
Η συνολική αύξηση της θερμοκρασίας την ίδια χρονιά ήταν 1,43 °C, γεγονός που σύμφωνα με τους ερευνητές δείχνει ότι η φυσική κλιματική μεταβλητότητα, ιδίως το Ελ Νίνιο, έπαιξε επίσης ρόλο στις θερμοκρασίες- ρεκόρ του 2023.
Όπως διαπιστώνεται, η ανθρωπογενής αύξηση της θερμοκρασίας ανεβαίνει με «πρωτοφανή ρυθμό», φθάνοντας περίπου τους 0,26 °C ανά δεκαετία, σύμφωνα με τα δεδομένα της περιόδου 2014-2023.
Η ροή θερμότητας είναι 50% υψηλότερη από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο
Τα υψηλά επίπεδα εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου επηρεάζουν επίσης το ενεργειακό ισοζύγιο της Γης: οι σταθμοί στους ωκεανούς και οι δορυφόροι παρακολουθούν πρωτοφανείς ροές θερμότητας στους ωκεανούς, τους πάγους, τα εδάφη και την ατμόσφαιρα της Γης. Αυτή η ροή θερμότητας είναι 50% υψηλότερη από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο.
«Η ανάλυσή μας δείχνει ότι το επίπεδο της υπερθέρμανσης του πλανήτη που προκαλείται από την ανθρώπινη δραστηριότητα συνέχισε να αυξάνεται το τελευταίο έτος, παρόλο που η δράση για το κλίμα έχει επιβραδύνει την αύξηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Οι παγκόσμιες θερμοκρασίες εξακολουθούν να κινούνται προς τη λάθος κατεύθυνση και μάλιστα ταχύτερα από ποτέ», επισημαίνει ο διευθυντής του Κέντρου Priestley για το Μέλλον του Κλίματος στο Πανεπιστήμιο του Leeds, καθηγητής, Πιρς Φόρστερ.
Η έκθεση, που δημοσιεύεται στο περιοδικό «Earth System Science Data», παρουσιάζεται την ώρα που οι εμπειρογνώμονες για το κλίμα συναντώνται στη Βόννη για να προετοιμάσουν το έδαφος για τη διάσκεψη για το κλίμα COP29, η οποία θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν.
Που οφείλεται η αύξηση της θερμοκρασίας
Η αύξηση της θερμοκρασίας οφείλεται τόσο στις εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου —κυρίως λόγω της καύσης ορυκτών καυσίμων (πετρελαίου, αερίου, άνθρακα)—, που έχουν φθάσει σε επίπεδα ρεκόρ: περίπου 53 δισεκ. τόνους ισοδύναμου CO2 την περίοδο 2013-2022. Ανήλθαν σε 55 δισεκ. τόνους μόνο το 2022.
Ακόμη μια αιτία, επισημαίνουν οι επιστήμονες, είναι ότι κάποια μικροσωματίδια που μόλυναν τον αέρα αλλά αντανακλούσαν το φως του ήλιου και επέτρεπαν να σχηματίζονται κάποια σύννεφα.
«Ο βασικός λόγος είναι ο καθαρισμός της ρύπανσης του αέρα, αρχικά στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, και πιο πρόσφατα στην Ασία, ιδιαίτερα στην Κίνα», δήλωσε ο Γκλεν Πίτερς του Κέντρου Διεθνούς Έρευνας για το Κλίμα του Όσλο στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Ορισμένοι από τους ερευνητές θεωρούν πως αυτό οφείλεται στους πιο αυστηρούς κανόνες για τις θαλάσσιες μεταφορές που υιοθετήθηκαν πρόσφατα. Όμως η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του θείου, εδικά στον τομέα του άνθρακα, άρχισε τα χρόνια του 1980, κατά τον Γκλεν Πίτερς.
Μικρή αισιοδοξία
Οι στόχοι για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα —το περιθώριο ελιγμών, που εκφράζεται στη συνολική ποσότητα CO2 που μπορεί να εκλυθεί διατηρώντας πιθανότητα 50% να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας στον 1,5° Κελσίου— συρρικνώνονται.
Ο λεγόμενος «προϋπολογισμός» αυτός δεν είναι πλέον παρά 200 δισεκ. τόνοι, δηλαδή ποσότητα ίση με τις εκπομπές πέντε ετών στον τρέχοντα ρυθμό, έναντι περίπου 250 δισεκ. που ήταν, κατά τους αριθμούς της Διακυβερνητικής Επιτροπής, πριν από έναν χρόνο.
«Αυτή είναι κρίσιμη δεκαετία», τονίζουν οι συγγραφείς. «Μπορούμε να περιμένουμε ότι η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 1,5° Κελσίου θα γίνει ή θα ξεπεραστεί μέσα στα επόμενα χρόνια», αν δεν υπάρξει μείωση οφειλόμενη για παράδειγμα σε ηφαιστειακή έκρηξη.
Όμως «αυτή είναι επίσης η δεκαετία που μπορεί να περιμένουμε ότι οι παγκόσμιες εκπομπές θα φθάσουν στην κορύφωσή τους και θα αρχίσουν να μειώνονται κατά πολύ», προσθέτουν οι επιστήμονες.
Παρά τα επίπεδα ρεκόρ, ο ρυθμός αύξησης των εκπομπών CO2 μειώθηκε αυτή τη δεκαετία σε σύγκριση με τα χρόνια του 2000. Η έκθεση προσφέρει «λίγη αισιοδοξία», σύμφωνα με τον Πιρς Φόρστερ του πανεπιστημίου του Λιντς, εκ των βασικών συγγραφέων της μελέτης.
«Οι εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου αυξάνονται με πιο βραδύ ρυθμό από ό,τι το 2000, αλλά αυξάνονται πάντα» και όσο οι συγκεντρώσεις τους «συνεχίζουν να αυξάνονται», η αύξηση της θερμοκρασίας «θα συνεχίζεται επίσης», υπογράμμισε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Πιερ Φρίντλινγκσταϊν του πανεπιστημίου του Έξετερ.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Διαβάστε επίσης
Πώς να αποθηκεύετε κάθε αλεύρι
Πώς και πόσο συχνά να καθαρίζετε το θερμός ή το μπουκάλι νερού