Στην αποδρομή της πανδημίας COVID-19 καταγράφηκε αύξηση της θνησιμότητας από φυματίωση παγκοσμίως, για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες.
Το φαινόμενο αποδίδεται κυρίως στον περιορισμό πρόσβασης των πασχόντων σε υπηρεσίες υγείας, με αποτέλεσμα την καθυστερημένη διάγνωση όταν η νόσος βρίσκεται σε όψιμα στάδια, και όταν είχαν επέλθει σοβαρές επιπλοκές.
Η φυματίωση, σημαντική λοιμώδης αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας στον κόσμο, μεταδίδεται με την εισπνοή μολυσματικών μικροσταγονιδίων του αναπνευστικού, που εκπέμπονται με το βήχα από άτομα με ενεργό νόσο στον πνεύμονα. Η εξάπλωση της νόσου ευνοείται από το συγχρωτισμό πολλών ατόμων σε μικρούς χώρους με ανεπαρκή αερισμό.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας να έχει θέσει ως στόχο την εξάλειψη της φυματίωσης έως το 2030.
Στην Ελλάδα, η φυματίωση πλήττει κυρίως ομάδες πληθυσμού που διαβιούν σε επισφαλείς συνθήκες διαβίωσης, γεγονός που καθιστά επιτακτική τη στοχευμένη αναζήτηση και αντιμετώπιση της νόσου, με έμφαση τις ομάδες υψηλού κινδύνου για νόσηση. Ενώ στον ελληνικό πληθυσμό η νόσος ακολουθεί γενικά φθίνουσα πορεία τις τελευταίες δεκαετίες, με τα περισσότερα κρούσματα να αφορούν ηλικιωμένους, το ποσοστό κρουσμάτων βαίνει αυξανόμενο στους αλλοδαπούς από χώρες υψηλής επίπτωσης φυματίωσης, (βλ. διάγραμμα). Το 2022 το 45% των συνολικών κρουσμάτων ήταν Έλληνες και το 55% αλλοδαποί, και η πλειονότητα των κρουσμάτων στους αλλοδαπούς αφορούσε νεαρά άτομα.
Σημαντικό μέσο για την ανάσχεση της αναδυόμενης φυματίωσης αποτελεί η επιδημιολογική επιτήρηση για την αποτύπωση του φορτίου της νόσου στη χώρα συνολικά, αλλά και σε θυλάκους υψηλής επίπτωσης, με στόχο τον προσδιορισμό των υφιστάμενων αναγκών και τη διαμόρφωση αποτελεσματικών δράσεων δημόσιας υγείας.
Κύρια επιχειρησιακά σημεία στόχευσης αποτελούν η έγκαιρη πρόσβαση των πασχόντων σε υπηρεσίες υγείας για την αντιμετώπιση της φυματίωσης, η διασφάλιση διαθεσιμότητας αντιφυματικών φαρμάκων και η παρακολούθηση και ολοκλήρωση της απαιτούμενης πολύμηνης αντιφυματικής θεραπείας, ώστε να προλαμβάνονται οι αναζωπυρώσεις της νόσου και η ανάπτυξη αντοχής στα αντιφυματικά φάρμακα.
Η ευαισθητοποίηση των εργαζόμενων στην υγεία ή σε δομές φροντίδας και φιλοξενίας στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των πασχόντων βοηθά στην υποστήριξη και από-στιγματισμό των ασθενών και συμβάλλει στη βελτίωση του θεραπευτικού αποτελέσματος.
Ο σχεδιασμός νέων στρατηγικών δράσεων, ώστε να μεταστραφεί η αρνητική επίδραση της πανδημίας COVID-19 στην αντιμετώπιση της φυματίωσης είναι απαραίτητη, ώστε να περιοριστούν οι επιπτώσεις της σοβαρής αυτής νόσου στην υγεία και τη ζωή εκατοντάδων ανθρώπων κάθε χρόνο στην Ελλάδα. Προς αυτή την κατεύθυνση ο ΕΟΔΥ πραγματοποιεί ενέργειες συγκρότησης ολιστικού σχεδίου αντιμετώπισης της φυματίωσης, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και τους συναρμόδιους φορείς, στη βάση των νέων επιδημιολογικών και θεραπευτικών εξελίξεων στο πεδίο.
Διαβάστε επίσης
Τα αντιγριπικά εμβόλια, η συζήτηση για τον ΕΟΠΥΥ και το ακαταλαβίστικο ΙΟΒΕ