Η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών όρισε την 15η Ιουνίου Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για την Κακοποίηση των Ηλικιωμένων (ΑΠΕ. A/RES/66/127), προκειμένου να ευαισθητοποιηθεί το παγκόσμιο κοινό, όσον αφορά την κακομεταχείριση που υφίστανται οι ηλικιωμένοι, ακόμη και μέσα στο ίδιο τους το σπίτι, από ανθρώπους της οικογένειάς τους ή ανθρώπους υπεύθυνους για την φροντίδα τους γενικότερα.
Η κακοποίηση ηλικιωμένων είναι μια μεμονωμένη ή επαναλαμβανόμενη πράξη ή έλλειψη κατάλληλης δράσης, που συμβαίνει σε οποιαδήποτε σχέση όπου υπάρχει προσδοκία εμπιστοσύνης, η οποία προκαλεί βλάβη ή δυσφορία σε ένα ηλικιωμένο άτομο. Αυτός ο τύπος βίας συνιστά παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και περιλαμβάνει σωματική, σεξουαλική, ψυχολογική και συναισθηματική κακοποίηση, οικονομική και υλική κατάχρηση, εγκατάλειψη, παραμέληση και σοβαρή απώλεια αξιοπρέπειας και σεβασμού.
Σύμφωνα με στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών:
- Περίπου 1 στα 6 άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω παρουσίασαν κάποια μορφή κακοποίησης στα περιβάλλοντα της κοινότητας κατά το τελευταίο έτος.
- Τα ποσοστά κακοποίησης ηλικιωμένων είναι υψηλά σε ιδρύματα όπως γηροκομεία και εγκαταστάσεις μακροχρόνιας περίθαλψης, με 2 στα 3 άτομα του προσωπικού να αναφέρουν ότι έχουν διαπράξει κακοποίηση τον τελευταίο χρόνο.
- Τα ποσοστά κακοποίησης ηλικιωμένων αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19.
- Η κακοποίηση ηλικιωμένων μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρούς σωματικούς τραυματισμούς και μακροχρόνιες ψυχολογικές συνέπειες.
- Η κακοποίηση ηλικιωμένων προβλέπεται να αυξηθεί, καθώς πολλές χώρες αντιμετωπίζουν γηράσκοντες πληθυσμούς.
- Ο παγκόσμιος πληθυσμός ατόμων ηλικίας 60 ετών και άνω θα υπερδιπλασιαστεί, από 900 εκατομμύρια το 2015 σε περίπου 2 δισεκατομμύρια το 2050.
Στο πλαίσιο αυτό, το Επιστημονικό Τμήμα Γηριατρικής Φυσικοθεραπείας του Πανελληνίου Συλλόγου Φυσικοθεραπευτών – Π.Σ.Φ. ΝΠΔΔ διοργάνωσε, την Κυριακή 13 Ιουνίου 2021, διεπιστημονική διαδικτυακή ημερίδα με τίτλο «Ευαισθητοποίηση για την υποστήριξη των ηλικιωμένων στην εποχή του COVID-19».
Στην έναρξη της ημερίδας ήταν καλεσμένοι ο πρόεδρος του Π.Σ.Φ. κος Λυμπερίδης, ο πρόεδρος της Ελληνικής Γεροντολογικής και Γηριατρικής Φυσικοθεραπείας κος Καραϊτιανός, επικ. Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Αθηνών και ο Γ.Γ. Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κος Σταμάτης.
Ο κος Λυμπερίδης, στον χαιρετισμό του, τόνισε την ευαισθησία που χαρακτηρίζει τους φυσικοθεραπευτές για κοινωνικά θέματα και την συνεχή προσπάθεια που καταβάλει ο Π.Σ.Φ. μέσω των επιστημονικών του τμημάτων για την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση, τόσο των επαγγελματιών υγείας, όσο και του κοινού.
Ο κος Καραϊτιανός μίλησε για τις δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένοι, την ανάγκη για ενημέρωση του κοινού για το θέμα και για την ανάγκη της διεπιστημονικής συνεργασίας για την αντιμετώπιση του φαινομένου.
Ο κος Σταμάτης, ο οποίος κήρυξε και την έναρξη της ημερίδας, στον χαιρετισμό του μίλησε για την ανάπτυξη στρατηγικών, τόσο για την προστασία των ηλικιωμένων και των δικαιωμάτων τους, όσο και για την ανάπτυξη πολιτικών με στόχο την Υγιή Γήρανση.
Στην πρώτη τράπεζα ομιλητές ήταν οι κ.κ. Ελίζαμπεθ Μεσθεναίου, Κοινωνιολόγος, Ην. Βασίλειο, PhD, Kοινωνική Ερευνήτρια, Μανώλης Μέντης, Κοινωνικός λειτουργός, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών, Αργυρώ Σακελλαροπούλου, Κοινωνική Λειτουργός, προϊσταμένη ΚΑΠΗ Δήμου Πατρέων και Ειρήνη Ξηρά, Ψυχοθεραπεύτρια, εθελόντρια στην γραμμή 10306.
Μετά τις ομιλίες και την εποικοδομητική συζήτηση προέκυψαν τα ακόλουθα συμπεράσματα:
- Ο όρος ηλικιωμένοι ή 3η ηλικία, περιλαμβάνει μια ποικιλία ανθρώπων με διαφορετικό ηλικιακό, μορφωτικό, οικονομικό προφίλ, που είναι πολύτιμος κοινωνικός πόρος. Οφείλουμε να τους φροντίσουμε, γιατί ένα λιβάδι χρειάζεται όλα του τα λουλούδια.
- Οι διακρίσεις είναι μια μορφή βίας που δεν πρέπει να τις ασκούμε, αλλά ούτε και να τις δεχόμαστε. Είναι ευθύνη όλων να βλέπουμε τις διακρίσεις και να αντιδρούμε πρακτικά και όχι θεωρητικά
- Για την διαχείριση του ψυχικού φορτίου που επιφέρει η πανδημία COVID-19 απαιτείται ψυχολογική υποστήριξη, για να βοηθήσουμε τον κόσμο να διαχειριστεί την ασάφεια.
Στην 2η τράπεζα ομιλητές ήταν οι κ.κ. Γεωργία Πέττα, Λέκτορας Φυσικοθεραπείας ΠΑΔΑ, Άρης Σεφεριάδης, Φυσικοθεραπευτής, PhD, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Goteborg, Μαρία Τσεκούρα Φυσικοθεραπεύτρια, MSc., PhD.
Τα συμπεράσματα που προέκυψαν είχαν ως εξής:
- Η πανδημία μας δίδαξε ότι ακόμα και σε συνθήκες απομόνωσης μπορούμε να είμαστε κοντά.
- Για να αντιμετωπίσουμε τις νέες προκλήσεις πρέπει να ενημερωνόμαστε ολιστικά.
- Τα μέτρα προστασίας που λαμβάνουμε σήμερα κατά την παροχή υπηρεσιών υγείας, θα έπρεπε να τα λαμβάναμε νωρίτερα και να συνεχίσουμε ώστε να μην υπάρχει διασπορά των λοιμώξεων στις μονάδες υγείας.
- Ακόμα και στις δύσκολες συνθήκες που διαμορφώθηκαν λόγω πανδημίας, οι φυσικοθεραπευτές μπορούν να βοηθήσουν μέσω της εξειδίκευσης των παρεμβάσεων και των εξατομικευμένων προγραμμάτων άσκησης.