Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας (ΗΕΩ) προσβάλλει το 9.2% του πληθυσμού στις ηλικίες άνω των 50 ετών και αποτελεί το συχνότερο αίτιο τύφλωσης στις χώρες του δυτικού κόσμου. Προσβάλλει 20-25 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως, με το 2,3% των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών στην Ευρώπη.
«Ο εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας, που σχετίζεται με την ηλικία, είναι μία πάθηση του αμφιβληστροειδούς. Συμβαίνει, όταν ένα μέρος του αμφιβληστροειδούς, που ονομάζεται ωχρά κηλίδα, παρουσιάζει αλλοιώσεις. Αν ο ασθενής πάσχει από κάποια όψιμη μορφή της νόσου, θα δυσκολεύεται, ή δεν θα μπορεί να δει λεπτομέρειες, όταν κοιτάζει κάτι κοντά ή μακριά. Όμως, η περιφερειακή (πλευρική) του όραση θα εξακολουθεί να είναι λειτουργική. Για παράδειγμα, όταν ένας ασθενής με ΗΕΩ κοιτάζει ένα ρολόι με δείκτες, μπορεί να δει τους αριθμούς του ρολογιού, αλλά όχι τους δείκτες», εξήγησε η πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Υαλοειδούς – Αμφιβληστροειδούς Μαρία Νισκοπούλου, σε συνέντευξη τύπου για την εκστρατεία ενημέρωσης για την ΗΕΩ, με θέμα «Βλέπω Όσα Αγαπώ!».
Η εκστρατεία γίνεται υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εταιρείας Υαλοειδούς-Αμφιβληστροειδούς και φιλοδοξεί να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο για το πρόβλημα. Πολλοί άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν ότι πάσχουν, έως ότου η όρασή τους είναι πολύ θολή. Γι’ αυτό είναι σημαντικό ο ασθενής να πραγματοποιεί τακτικές επισκέψεις στον οφθαλμίατρο. Ο οφθαλμίατρος μπορεί να αναγνωρίσει τα πρώιμα συμπτώματα της ΗΕΩ, προτού ο ασθενής αντιμετωπίσει προβλήματα με την όραση του.
Τα συμπτώματα
Το 2004 υπολογίστηκε ότι περίπου 1,75 εκατομμύρια άνθρωποι, ηλικίας 40 ετών και άνω, στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν προχωρημένη ΗΕΩ. Η γήρανση είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου.
Ο επιπολασμός της ΗΕΩ στις ΗΠΑ αναμένεται να αυξηθεί στα 22 εκατομμύρια έως το έτος 2050, ενώ ο παγκόσμιος επιπολασμός αναμένεται να αυξηθεί σε 288 εκατομμύρια μέχρι το 2040.
Οι κυριότερες αίτιες, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της ΗΕΩ, είναι η γήρανση, η κακή διατροφή, το κάπνισμα, η αρτηριακή υπέρταση, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, τα χαμηλά επίπεδα αντιοξειδωτικών και η κληρονομικότητα. Η καρδιακή νόσος είναι ένας άλλος παράγοντας κινδύνου, όπως και τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης.
Εάν ο ασθενής είναι στα αρχικά στάδια της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, που σχετίζεται με την ηλικία, ενδέχεται να μην έχει συμπτώματα. Το πρώτο σημάδι, που μπορεί να παρατηρήσει, είναι μια σταδιακή ή ξαφνική αλλαγή στην ποιότητα της όρασής του ή ότι οι ευθείες γραμμές εμφανίζονται παραμορφωμένες. Αυτό μπορεί σταδιακά να μετατραπεί σε δραματική απώλεια της κεντρικής όρασης. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν: σκούρες, θολές ή λευκές περιοχές που εμφανίζονται στο κέντρο της όρασης. Σε σπάνιες περιπτώσεις ο ασθενής μπορεί να έχει μια αλλαγή στην αντίληψή του για το χρώμα.
Τι πρέπει να κάνουμε
Η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας προτρέπει τους ενήλικες, χωρίς συμπτώματα, να κάνουν οφθαλμολογική εξέταση, τουλάχιστον έως την ηλικία των 40 ετών. Μετά την ηλικία των 65 ετών, είναι σημαντικό να κάνουν εξετάσεις κάθε ένα έως δύο χρόνια. Όμως δεν πρέπει να περιμένουν μέχρι την ηλικία των 40, αν παρατηρήσουν προβλήματα με την όρασή τους ή αν έχουν δυσφορία στα μάτια.
Κατά τη διάρκεια της οφθαλμολογικής εξέτασης, ο οφθαλμίατρος μπορεί να ζητήσει από τον ασθενή να παρατηρήσει έναν πίνακα Amsler. Αυτός ο πίνακας βοηθά τον ασθενή να αντιληφθεί τυχόν θολές, παραμορφωμένες ή κενές κηλίδες στο οπτικό του πεδίο. Ο οφθαλμίατρος θα κοιτάξει, επίσης, μέσα στα μάτια του ασθενούς, μέσω ενός ειδικού φακού, ώστε να δει εάν υπάρχουν αλλαγές στον αμφιβληστροειδή και στην ωχρά κηλίδα.
Σε επίπεδο πρόληψης, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, καθώς και κάποια εξειδικευμένα συμπληρώματα διατροφής, θα μπορούσαν να βοηθήσουν τα άτομα με ΗΕΩ, μειώνοντας την πιθανότητα κινδύνου απώλειας της κεντρικής όρασης. Η κατανάλωση ορισμένων τροφίμων μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εκφύλισης της ωχράς κηλίδας.
Μελέτες έχουν δείξει ότι τρόφιμα πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα βοηθούν στην υγεία των ματιών. Μελέτες συνδέουν την κατανάλωση αυτών των τροφίμων με μειωμένο κίνδυνο ΗΕΩ. Άλλα θρεπτικά συστατικά, που βοηθούν στην υγεία των ματιών, είναι η λουτεΐνη, η ζεαξανθίνη, ο ψευδάργυρος και βιταμίνες, όπως η C και η Ε.
Η καμπάνια
Η ενημερωτική εκστρατεία «Βλέπω Όσα Αγαπώ» στοχεύει στην ανάδειξη της αξίας της πρόληψης και της αντιμετώπισης της πάθησης αλλά και στην παρότρυνση των ασθενών να επισκεφθούν έναν ειδικό οφθαλμίατρο, να μιλήσουν για τα συμπτώματα που βιώνουν, ώστε, στη συνέχεια, να ενημερωθούν υπεύθυνα και να λάβουν τις κατάλληλες οδηγίες για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της νόσου.
Ο Γενικός Διευθυντής της BAUSCH Health Ελλάδος, Κύπρου & Μάλτας, Ιάκωβος Μιχαλίτσης, επεσήμανε: «Αναγνωρίζοντας υπεύθυνα το μέγεθος και τις συνέπειες της ΗΕΩ στην Υγεία των πολιτών στην Ελλάδα, αλλά και τις κοινωνικές επιπτώσεις του προβλήματος, η BAUSCHHealth Ελλάδας υλοποιεί, για ακόμη μια φορά, μια ολοκληρωμένη και συνεκτική καμπάνια ενημέρωσης, με στόχο τη διάδοση σημαντικών μηνυμάτων, που αφορούν στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση της νόσου, κατευθύνοντας πάντοτε τους ασθενείς σε υπεύθυνες πηγές ενημέρωσης, όπως στους ιατρούς και στους φαρμακοποιούς».
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας και την εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού «Βλέπω Όσα Αγαπώ», επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.vlepoosaagapo.gr.