Από το 1988, η 31η Μαΐου τιμάται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος με σκοπό να υπενθυμίσει στο ευρύ κοινό τις βλαβερές επιπτώσεις του καπνού στον ανθρώπινο οργανισμό. Φέτος, το μήνυμα για το 2021 είναι η «Δέσμευση στη Διακοπή» και παροτρύνει τους καπνιστές να αποδεσμευτούν από τα δεσμά της καπνιστικής έξης μέσω προσωπικής δέσμευσης, με αντάλλαγμα ένα πολύτιμο κέρδος όπως είναι οι καθαρές ανάσες και οι υγιείς πνεύμονες.
«Στην περίοδο της πανδημίας με την αιφνίδια έλευση του νέου κορονοϊού, η ενίσχυση του αμυντικού όλου του ανθρώπινου συστήματος, αλλά κυρίως του αναπνευστικού θεωρήθηκε περισσότερο αναγκαία από ποτέ. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η διαδικασία διακοπής του καπνίσματος αποτελεί διαχρονικά την πιο αναστρέψιμη αιτία θανάτου, γι΄αυτό η διάχυση της ορθής ιατρικής ενημέρωσης σχετικά με τη συσχέτιση του καπνίσματος και τη νόσηση από τη λοίμωξη covid 19 είναι ιδιαίτερα καίρια και σημαντική», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η Δρ. Τσικρικά Σταματούλα, γραμματέας της Ομάδας Ελέγχου Καπνού της Πανευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας και Πρόεδρος της Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας, με αφορμή τη σημερινή παγκόσμια ημέρα κατά του καπνίσματος.
Ο ρόλος των περιοριστικών μέτρων στην αύξηση του καπνίσματος
Και ενώ θα περίμενε κανείς κατά την περίοδο της πανδημίας, τα ποσοστά καπνίσματος να καταγράψουν μεγάλες μειώσεις σε διεθνές επίπεδο, η ακριβής επιδημιολογική αποτύπωση και καταγραφή των ποσοστών των καπνιστών και των θανάτων που απορρέουν από την εξάρτηση της νικοτίνης δεν δύναται να είναι ακριβής για αυτή την περίοδο, σημειώνει η κ. Τσικρικά. Προσθέτει ότι παράγοντες όπως, η καθιέρωση της τηλεργασίας με άρση των απαγορεύσεων για κάπνισμα στο χώρο εργασίας, ο περιορισμός των κοινωνικών επαφών και εκδηλώσεων και η ψυχολογική επίπτωση της καραντίνας, καθώς και η δυνατότητα παραγγελίας καπνικών προϊόντων από το διαδίκτυο πιθανόν να λειτούργησε αντίστροφα και να αύξησε τα ποσοστά τόσο του ενεργητικού όσο και του παθητικού καπνίσματος. Πιθανοί επιπρόσθετοι ανασταλτικοί παράγοντες ως προ τη διαδικασία διακοπής πιθανά να αποτέλεσε και το γεγονός ότι τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος και οι συναφείς υπηρεσίες υγείας ανέστειλαν τη λειτουργία τους ή υπολειτούργησαν λόγω της πανδημίας, ενώ οι επαγγελματίες υγείας επικεντρώθηκαν κυρίως στη μάχη των ασθενών με λοίμωξη covid 19 με αυξημένες απαιτήσεις και ωράρια. «Τα αντικαπνιστικά μηνύματα και εκστρατείες όχι μόνο δεν διαδόθηκαν με τον ρυθμό και την ένταση που λάμβαναν χώρα τα προηγούμενα έτη, αλλά στο επίκεντρο του επιστημονικού ενδιαφέροντος βρέθηκαν δημοσιεύματα τα οποία απέδωσαν θετική συσχέτιση με το κάπνισμα και τη βαρύτητα νόσησης και έκβασης από κορονοϊό, χωρίς όμως αυτή να διαπιστώνεται από ανεξάρτητες μελέτες και ισχυρές συσχετίσεις».
Πώς το κάπνισμα βοηθάει στην μετάδοση του SARS-Cov-2
Η κ. Τσικρικά τονίζει επίσης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ότι η χρήση κοινών καπνικών προϊόντων συνεπάγεται αυξημένη επαφή των χεριών με το στόμα και τη μύτη με αποτέλεσμα να αυξάνει την πιθανότητα μετάδοσης του SARS-Cov-2. Επιπλέον, η αυξημένη κατανάλωση αριθμού τσιγάρων την ημέρα δύναται να επηρεάσει την ορθή χρήση της μάσκας ιδίως στους πολυσύχναστους χώρους, ενώ το ποσοστό των ασθενών που εισέρχονται σε ΜΕΘ λόγω σοβαρής covid 19 λοίμωξης φαίνεται να είναι μεγαλύτερο στους καπνιστές με μακροχρόνιο καπνιστικό ιστορικό και μεγάλης εξάρτησης. Επίσης, περισσότερες πιθανότητες νοσηλείας εμφανίζουν οι καπνιστές με λοίμωξη covid 19, οι οποίοι καπνίζουν περισσότερο από ένα πακέτο τσιγάρα την ημέρα για περισσότερα από 30 έτη.
Η διαδικασία διακοπής καπνίσματος
Η διαδικασία διακοπής του καπνίσματος δεν είναι πάντα εύκολη, γρήγορη και χωρίς κόπο ή υποτροπές, αναφέρει η κ. Τσικρικά. Οι καπνιστές πρέπει να κατανοήσουν ότι δεν είναι μόνοι τους σε αυτή την προσπάθεια, αλλά υπάρχουν πλέον ειδικοί και εκπαιδευμένοι επαγγελματίες υγείας σε τεχνικές κινητοποίησης, ενίσχυσης κινήτρων, αποφυγής στερητικού συνδρόμου και υποτροπών, οι οποίοι να τους συνδράμουν αποτελεσματικά και με εγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή όπου κρίνεται απαραίτητο. Η κ. Τσικρικά παροτρύνει όλους τους καπνιστές να επισκεφτούν ένα Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος σε δημόσια ή ιδιωτική δομή υγείας και να σχεδιάσουν από κοινού με τον εξειδικευμένο στη διακοπή καπνίσματος επαγγελματία υγείας ένα προσωποιημένο πλάνο απεξάρτησης από τον καπνό, προσφέροντας στον οργανισμό τους το καλύτερο δώρο υγείας!