Η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS (Ε.Ε.Μ.Α.Α) διοργανώνει και φέτος το ετήσιο συνέδριο της, από 28-30/11/25, με στόχο τόσο την ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας για τις σύγχρονες εξελίξεις πάνω σε θέματα πρόληψης, έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης της HIV λοίμωξης, όσο και την ανταλλαγή απόψεων σε όλα τα τρέχοντα θέματα που απασχολούν αυτή τη στιγμή την επιστήμη, την κοινωνία και τους ασθενείς μας.
Τα στοιχεία του UNAIDS για το 2024 υπογραμμίζουν ότι ο δρόμος μέχρι την εξάλειψη του AIDS το 2030 παραμένει απαιτητικός. Πάνω από 40 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με HIV παγκοσμίως, ενώ οι νέες μολύνσεις ξεπερνούν το 1,3 εκατομμύριο ετησίως, μακριά από τον στόχο των 370.000. Στη χώρα μας, η εικόνα δείχνει σταθεροποίηση των νέων διαγνώσεων, αλλά η καθυστερημένη διάγνωση εξακολουθεί να είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο. Περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς εντοπίζονται σε προχωρημένο στάδιο, κάτι που αποτυπώνεται έντονα στις γυναίκες, στους ετεροφυλόφιλους, σε άτομα άνω των 50 ετών και στους μη Έλληνες πολίτες.
Μέχρι το τέλος Οκτωβρίου 2025 είχαν καταγραφεί πάνω από 21.800 διαγνώσεις HIV, ενώ σχεδόν 12.000 άτομα λάμβαναν αντιρετροϊκή θεραπεία μέσα στη χρονιά. Ο συχνότερος τρόπος μετάδοσης εξακολουθεί να είναι η σεξουαλική επαφή μεταξύ ανδρών, ωστόσο ο υψηλός αριθμός περιστατικών με ακαθόριστο τρόπο μετάδοσης δυσκολεύει την αποτύπωση των πραγματικών μοτίβων.
Η πρόοδος προς τους στόχους 95-95-95
Η Ελλάδα προσεγγίζει τον πρώτο στόχο, με το 91% των ανθρώπων που ζουν με HIV να έχουν διαγνωστεί. Ωστόσο, η απόσταση από τον δεύτερο στόχο παραμένει μεγάλη: μόλις το 73% των διαγνωσμένων λαμβάνει θεραπεία. Από όσους βρίσκονται σε αγωγή, το 94% έχει επιτύχει ιική καταστολή, ποσοστό που κρίνεται υψηλό και αναδεικνύει την αποτελεσματικότητα των διαθέσιμων θεραπειών. Το κενό, όμως, ανάμεσα στη διάγνωση και στην πρόσβαση στη θεραπεία είναι κρίσιμο και σχετίζεται με κοινωνικούς, οικονομικούς και διοικητικούς παράγοντες.
Η διάθεση της PrEP στην Ελλάδα
Η εισαγωγή της PrEP τον Μάιο του 2025 αποτελεί ίσως τη σημαντικότερη εξέλιξη της χρονιάς. Περίπου 800 άτομα έλαβαν συνταγή μέσα στο πρώτο εξάμηνο εφαρμογής, κυρίως άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες στην Αθήνα. Ωστόσο, η πρόσβαση παραμένει δύσκολη για πληθυσμούς εκτός μεγάλων αστικών κέντρων, καθώς το φάρμακο χορηγείται αποκλειστικά από 24 νοσοκομειακά φαρμακεία και απαιτεί ΑΜΚΑ, αφήνοντας εκτός μετανάστες και πρόσφυγες.
Τα στοιχεία καταδεικνύουν ότι χώρες με ευρεία πρόσβαση στην PrEP καταγράφουν σημαντική μείωση νέων λοιμώξεων, κάτι που, σύμφωνα με τους ειδικούς, θα μπορούσε να ισχύσει και για την Ελλάδα αν διευρυνθούν άμεσα τα κανάλια χορήγησης και η ενημέρωση στους πληθυσμούς υψηλού κινδύνου.
Οι προκλήσεις που επιμένουν
Η καθυστερημένη διάγνωση και η δυσκολία πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας από μετακινούμενους πληθυσμούς, μετανάστες και πρόσφυγες, αποτελούν σταθερές παγίδες. Το στίγμα και η άγνοια γύρω από τον HIV εξακολουθούν να κρατούν μακριά από την πρόληψη και τη θεραπεία σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού. Τα στοιχεία της μελέτης ΜΟΡΦΕΑΣ έδειξαν ότι σχεδόν οι μισοί ασθενείς θα μπορούσαν να έχουν διαγνωστεί νωρίτερα μέσω προηγούμενης επαφής τους με το σύστημα υγείας, γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη για ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών υγείας.
Το συνέδριο
Το πρόγραμμα του συνεδρίου φιλοδοξεί να καλύψει το σύνολο των επιστημονικών και κοινωνικών εξελίξεων. Με επιστημονικές συνεδρίες, εκπαιδευτικά εργαστήρια, ειδικό φροντιστήριο για την PrEP και τη συμμετοχή ειδικών από χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, η διοργάνωση επιδιώκει να ενισχύσει τον διάλογο γύρω από την αντιμετώπιση της επιδημίας σε περιοχές με παρόμοιες προκλήσεις. Στην τελετή έναρξης θα συμμετάσχει και ο Φώτης Σεργουλόπουλος, υπογραμμίζοντας τη σημασία του δημόσιου λόγου και της ορατότητας στην αντιμετώπιση του στίγματος.
Παράλληλα, συνεχίζονται οι δράσεις ενημέρωσης του κοινού σε συνεργασία με τον ΕΟΔΥ, πανεπιστήμια και δήμους σε όλη τη χώρα, με κινητές μονάδες για έλεγχο HIV και ΣΜΝ, καθώς και προγράμματα ενημέρωσης μαθητών και φοιτητών.
photo shutterstock
Διαβάστε επίσης
ΕΟΔΥ: Σταθερές οι νέες διαγνώσεις HIV/AIDS αλλά υψηλό το ποσοστό καθυστερημένης διάγνωσης
Η Ελλάδα αποκτά κατευθυντήριες οδηγίες για τη διαχείριση της παχυσαρκίας