Το άσθμα είναι μία από τις πιο συχνές παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος, επηρεάζοντας περισσότερους από 350 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Σε ορισμένες χώρες το ποσοστό των πασχόντων αγγίζει το 20%, ενώ στην Ελλάδα εκτιμάται ότι κυμαίνεται μεταξύ 8% και 9%. Παρά το γεγονός ότι θεωρείται μια σύγχρονη πρόκληση δημόσιας υγείας, η νόσος είναι γνωστή από την αρχαιότητα, με αναφορές που φτάνουν έως τους Αιγυπτιακούς παπύρους του 16ου αιώνα π.Χ., τον Όμηρο και τον Ιπποκράτη.
«Η συμπτωματολογία του άσθματος περιλαμβάνει συνήθως βήχα, δύσπνοια, συριγμό κατά την αναπνοή και ένα αίσθημα σφιξίματος στο στήθος. Ορισμένοι ασθενείς ενδέχεται να έχουν και παραγωγή πτυέλων, ενώ συχνές είναι οι νυχτερινές ενοχλήσεις που διαταράσσουν τον ύπνο», εξηγεί ο Σπυρίδων Γκάτζιας, Αναπληρωτής Διευθυντής Πνευμονολόγος στο Metropolitan Hospital. Τα συμπτώματα μπορεί να υποχωρούν για μεγάλα διαστήματα, ωστόσο συχνά επανέρχονται, οδηγώντας σε παροξύνσεις που απαιτούν άμεση ιατρική φροντίδα.
Τύποι άσθματος και παρανοήσεις
Συχνά παρατηρείται σύγχυση γύρω από τις κατηγορίες της νόσου. Όπως διευκρινίζει ο κ. Γκάτζιας, ο όρος «βρογχικό άσθμα» δεν είναι ξεχωριστός τύπος, καθώς όλα τα είδη άσθματος είναι βρογχικά. Οι κυριότερες μορφές είναι το αλλεργικό άσθμα, που σχετίζεται με ρινίτιδα, έκζεμα ή οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών, και το μη αλλεργικό άσθμα, που εμφανίζεται κυρίως σε ενήλικες και ιδιαίτερα σε γυναίκες. Σε κάποιες περιπτώσεις, η νόσος συνδέεται με μόνιμο περιορισμό της ροής του αέρα ή με ηωσινοφιλική φλεγμονή, ειδικά σε υπέρβαρους και παχύσαρκους ασθενείς.
Παράγοντες που επιδεινώνουν την πάθηση
Η καθημερινότητα είναι γεμάτη ερεθίσματα που μπορούν να επιδεινώσουν το άσθμα. Στα πιο συνηθισμένα περιλαμβάνονται:
- τα ακάρεα της σκόνης και το τρίχωμα κατοικίδιων,
- η γύρη και η μούχλα,
- η ατμοσφαιρική ρύπανση και το κάπνισμα,
- η έκθεση σε ακραίες θερμοκρασίες,
- φάρμακα όπως η ασπιρίνη και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη,
- το έντονο άγχος, η σωματική άσκηση και οι ιογενείς ή βακτηριακές λοιμώξεις.
- Το γενετικό υπόβαθρο φαίνεται επίσης να επηρεάζει τόσο την εμφάνιση όσο και την ένταση των συμπτωμάτων.
Η διάγνωση και ο ρόλος της σπιρομέτρησης
Η διάγνωση στηρίζεται σε λεπτομερές ιστορικό και κλινική εξέταση, με τη σπιρομέτρηση να αποτελεί το βασικό εργαλείο. Η ανώδυνη αυτή εξέταση μετρά τον εισπνεόμενο και εκπνεόμενο αέρα και επιτρέπει στον γιατρό να αξιολογήσει τη λειτουργία των αεραγωγών και την ανταπόκριση στη θεραπεία. Απεικονιστικές εξετάσεις, όπως αξονική ή μαγνητική τομογραφία, γίνονται μόνο όταν υπάρχει ανάγκη αποκλεισμού άλλων παθήσεων.
Νεότερες θεραπείες
«Η θεραπεία του άσθματος εξατομικεύεται ανάλογα με την ηλικία, το φύλο, τον τύπο και τη βαρύτητα της νόσου», υπογραμμίζει ο κ. Γκάτζιας.
Οι επιλογές περιλαμβάνουν:
- εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά για άμεση ανακούφιση,
- εισπνεόμενα ή από του στόματος κορτικοστεροειδή για τον έλεγχο της φλεγμονής,
αντιαλλεργικά φάρμακα, - ενώ σε πιο σοβαρές περιπτώσεις χορηγούνται πλέον και βιολογικοί παράγοντες, καινοτόμα φάρμακα που αλλάζουν τα δεδομένα στη διαχείριση της νόσου, προσφέροντας ουσιαστικό έλεγχο των συμπτωμάτων και καλύτερη ποιότητα ζωής.
Photo Shutterstock
Διαβάστε επίσης
Ευλογιά των αιγοπροβάτων: Σημάδια, πρόληψη και μέτρα βιοασφάλειας
Αερόβια άσκηση: Τα 150 λεπτά που θωρακίζουν την υγεία