Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία για τις επιπτώσεις της ρύπανσης στην υγεία των κατοίκων της Θεσσαλονίκης, όπως παρουσιάστηκαν από ειδικούς σε εκδήλωση που διοργάνωσε ο Ιατρικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο της 89ης ΔΕΘ, με θέμα «Περιβάλλον και υγεία. Επιπτώσεις ρύπανσης του περιβάλλοντος στην υγεία».
Επιπτώσεις της ρύπανσης στην υγεία των κατοίκων της Θεσσαλονίκης
Το 2018 σημειώθηκαν 400.000 θάνατοι στην Ευρώπη εξαιτίας μικροσωματιδίων, ενώ το 2023 η Ελλάδα καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τη μη αντιμετώπιση της αέριας ρύπανσης στη Θεσσαλονίκη. Τον Ιανουάριο του 2025, το Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης κατέγραψε στη Θεσσαλονίκη υπερβάσεις των επιτρεπόμενων ορίων στις 20 από τις 31 ημέρες του μήνα. Παλιότερη μελέτη σε 300.000 ιατρικούς φακέλους στη Θεσσαλονίκη είχε ήδη συνδέσει τον συνδυασμό ρύπων με αυξημένα περιστατικά θανάτων από καρδιαγγειακά και αναπνευστικά νοσήματα.
Στην εκδήλωση του ΙΣΘ ομιλητές ήταν ο ομότιμος καθηγητής Μετεωρολογίας, Κλιματολογίας και Περιβάλλοντος Τμήμα Γεωλογίας Θεόδωρος Καρακώστας, η καθηγήτρια Πνευμονολογίας-Φυματιολογίας Κατερίνα Μανίκα, η καθηγήτρια Ιστολογίας – Εμβρυολογίας Θεοδώρα Παπαμήτσου, ο πνευμονολόγος– φυματιολόγος Δρόσος Τσαβλής.
Οι ευαίσθητοι πνεύμονες
Η καθηγήτρια Πνευμονολογίας- Φυματιολογίας Κατερίνα Μανίκα ανέδειξε τη στενή σχέση του αναπνευστικού συστήματος με το περιβάλλον, τονίζοντας ότι οι πνεύμονες, με επιφάνεια κυψελίδων που αγγίζει τα 70 τ.μ., αποτελούν πύλη εισόδου όχι μόνο οξυγόνου αλλά και ρύπων, μικροβίων και αλλεργιογόνων. Όπως είπε, αυτό εξηγεί την εμφάνιση λοιμώξεων όπως η φυματίωση ή η COVID-19, αλλά και παθήσεων όπως το άσθμα και η ΧΑΠ. Η κλιματική αλλαγή, πρόσθεσε, αυξάνει τη θνητότητα από καρδιαγγειακά και αναπνευστικά νοσήματα ενώ φυσικές καταστροφές όπως πλημμύρες ευνοούν υδατογενείς λοιμώξεις και η άνοδος της θερμοκρασίας διευκολύνει την εξάπλωση ασθενειών όπως ο δάγκειος πυρετός.
Έμβρυο
Στις επιπτώσεις στο έμβρυο και τον ανθρώπινο οργανισμό στάθηκε η καθηγήτρια Ιστολογίας – Εμβρυολογίας Θεοδώρα Παπαμήτσου, υπογραμμίζοντας ότι μικροσωματίδια και οξείδια του αζώτου εισέρχονται στο αίμα της εγκύου προκαλώντας οξειδωτικό στρες, που μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρο τοκετό ή χαμηλό βάρος γέννησης. Τόνισε επίσης ότι οι τοξικές ουσίες του περιβάλλοντος, όπως φυτοφάρμακα και βαρέα μέταλλα, λειτουργούν ως ενδοκρινικοί διαταράκτες ενώ η ακτινοβολία στο πρώτο τρίμηνο της κύησης ενέχει κίνδυνο γενετικών μεταλλάξεων. Ως μέτρα προστασίας πρότεινε περιορισμό έκθεσης σε ρύπους, χρήση καθαριστών αέρα, υγιεινή διατροφή και τακτική ιατρική παρακολούθηση ευπαθών ομάδων.
Ο πνευμονολόγος – φυματιολόγος Δρόσος Τσαβλής σημείωσε ότι ο αέρας που αναπνέουμε αποτελεί τον πρώτο παράγοντα κινδύνου για την υγεία, με τον ΠΟΥ να εκτιμά ότι ένας στους οκτώ θανάτους στην Ευρώπη οφείλεται στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος κατέγραψε το 2024 περισσότερους από 311.000 πρόωρους θανάτους, οι οποίοι θα μπορούσαν να είχαν προληφθεί. Ο κ. Τσαβλής χαρακτήρισε τη ρύπανση σε συνδυασμό με το θερμικό στρες «θανατηφόρο κοκτέιλ» και υπογράμμισε την ανάγκη δράσης σε τρεις άξονες: ενημέρωση του κοινού, μέτρα από την Πολιτεία και ατομική ευθύνη. Για τη Θεσσαλονίκη, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, πρότεινε ανάπτυξη ποδηλατοδρόμων, λειτουργία μετρό και αυστηρό έλεγχο της παράνομης στάθμευσης ως βασικά μέτρα μείωσης ρύπων. Σε ατομικό επίπεδο, συμβούλευσε αποφυγή άσκησης σε εξωτερικούς χώρους όταν η ρύπανση είναι υψηλή, χρήση καθαριστών αέρα και συνέχιση της φαρμακευτικής αγωγής από τους ασθενείς.
photo shutterstock
Διαβάστε επίσης
Πρόγραμμα ανάπτυξης της όσφρησης για άτομα με προβλήματα όρασης