Τα δεδομένα δεν δικαιολογούν μαζικό εμβολιασμό για τη μηνιγγίτιδα τύπου Β. Αυτό τονίζει, μεταξύ άλλων, σε συνέντευξη που μας παραχώρησε, ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Χρήστος Χατζηχριστοδούλου.
Ο κ. Χατζηχριστοδούλου εξηγεί τα δεδομένα της λεγόμενης γενομικής ανάλυσης, για τα κρούσματα που σημειώθηκαν τον Ιανουάριο, αναλύοντας πώς αυτά ενισχύουν την άποψη ότι, τουλάχιστον στην παρούσα φάση, δεν χρειάζεται να γενικευθεί ο εμβολιασμός στα άτομα ηλικίας από 14 έως 25 χρόνων.
«Η δημόσια υγεία θέλει αποδείξεις, ασκούμε evidence based public health», τονίζει ο κ. Χατζηχριστοδούλου.
«Οι αποφάσεις, που λαμβάνονται από τον ΕΟΔΥ και από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα και υποστηρίζονται από τις οδηγίες διεθνών φορέων υγείας (π.χ. ΠΟΥ, CDC, ECDC κτλ), καθώς και από τις επιστημονικές δημοσιεύσεις σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά.
Επίσης η δημόσια υγεία ασκείται σε πληθυσμιακό επίπεδο και όχι σε ατομικό. Δηλαδή αφορά στις αποφάσεις για τον γενικό πληθυσμό και όχι στις αποφάσεις που λαμβάνει ένας γιατρός στο ιατρείο του για έναν συγκεκριμένο, μεμονωμένο ασθενή».
Χ. Χατζηχριστοδούλου: Τα δεδομένα δεν δικαιολογούν μαζικό εμβολιασμό
Με αφορμή τον θάνατο του 20χρονου φοιτητή στην Πάτρα από μηνιγγίτιδα, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων πρότεινε τον δωρεάν εμβολιασμό όλων των φοιτητών στην πόλη.
Ωστόσο ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ επισημαίνει ότι, σε περιπτώσεις στρατηγικής για τους εμβολιασμούς, τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο έχουν ο ΕΟΔΥ και η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών.
«Τιμούμε και σεβόμαστε το έργο των ελευθεροεπαγγελματιών παιδιάτρων – άλλωστε κι εγώ έχω εργαστεί ως ιδιώτης παιδίατρος πριν πάω στη Σκωτία, όπου εκπαιδεύθηκαν στην Παρεμβατική Επιδημιολογία Πεδίου.
Όμως οι ελευθεροεπαγγελματίες παιδίατροι ασκούν ατομική ιατρική και, δυστυχώς, δεν μπορούν να δουν την ευρύτερη εικόνα, ούτε να έχουν πρόσβαση σε όλα τα δεδομένα του ΕΟΔΥ και της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών», σχολίασε ο κ. Χατζηχριστοδούλου.
Τι δείχνουν τα στοιχεία του ΕΟΔΥ για τη μηνιγγίτιδα
Υπενθυμίζεται ότι ο ΕΟΔΥ κατέγραψε 9 κρούσματα τον Ιανουάριο του 2025 και 5 κρούσματα τον Ιανουάριο του 2024.
Την περίοδο 2021-2022 τα κρούσματα είχαν μειωθεί, αλλά από κει και μετά άρχισε σταδιακά μια αύξηση, η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα και παρατηρείται σχεδόν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Το 2024 καταγράφηκαν 37 κρούσματα στη χώρα μας – τα 4 από τα οποία στην Πάτρα – και από αυτά ένα κατέληξε τον περασμένο Νοέμβριο.
Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο κ. Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, τα τρία πρώτα κρούσματα του περσινού Ιανουαρίου θεωρήθηκε, με βάση τα διεθνή κριτήρια, ότι πληρούσαν τον ορισμό της συρροής κρουσμάτων (3 ή περισσότερα κρούσματα στην ίδια περιοχή μέσα σε διάστημα τριών μηνών με επίπτωση σε πάνω από 10 άτομα ανά 100.000 πληθυσμού).
Για τον λόγο αυτόν παρενέβη επιτόπου ο ΕΟΔΥ και σε συνεργασία με τις τοπικές Αρχές (ΥΠΕ, Διεύθυνση Υγείας, Πανεπιστήμια, Περιφέρεια, Δήμους) χορηγήθηκε μαζικά χημειοπροφύλαξη σε όλους τους φοιτητές των Πανεπιστημίων της Πάτρας.
«Φαίνεται εκ του αποτελέσματος ότι η παρέμβαση ήταν επιτυχής, αφού έγιναν οι καρναβαλικές εκδηλώσεις κανονικά και δεν υπήρξε κάποιο άλλο κρούσμα στην περιοχή τους επόμενους τρεις μήνες.
Ωστόσο καταγράφηκε ένα κρούσμα το Νοέμβριο. Με βάση τα δεδομένα από την γενομική ανάλυση (μοριακή επιδημιολογία) βρέθηκε ότι τα δύο κρούσματα στο Πανεπιστήμιο προέρχονταν από το ίδιο στέλεχος, ενώ το τρίτο, στα πρώην ΤΕΙ, προήλθε από διαφορετικό στέλεχος.
Επιπλέον το κρούσμα του Νοεμβρίου στην Πάτρα αφορά στο Λύκειο και όχι στο Πανεπιστήμιο, και ήταν τελείως διαφορετικό στέλεχος από τα άλλα τρία. Η μοριακή επιδημιολογία εδώ μας βοηθάει να συμπεράνουμε ότι δεν υπάρχει ένας κλώνος, που να κυκλοφορεί στην Πάτρα και ευθύνεται για την αύξηση των κρουσμάτων εκεί.
Ένα, ακόμη, σημαντικό στοιχείο είναι ότι και τα άλλα κρούσματα στην υπόλοιπη χώρα είναι από διαφορετικά στελέχη. Οφείλουμε, δε, να παρατηρήσουμε ότι το 2,5 ετών παιδάκι, που νοσεί στη Θεσσαλονίκη, είναι πλήρως εμβολιασμένο και προφανώς είχε ανοσοδιαφυγή (δηλαδή δεν το «έπιασε» το εμβόλιο)», λέει χαρακτηριστικά.
Ένα άλλο παράδειγμα για τη χρησιμότητα της μοριακής επιδημιολογίας στην αντιμετώπιση των λοιμωδών νοσημάτων είναι τα 3 κρούσματα διεισδυτικού στρεπτόκοκκου (2 επισκέπτες και 1 μόνιμος κάτοικος), που εντοπίστηκαν το καλοκαίρι στην Ηλεία και από τα οποία τα 2 κατέληξαν.
Τότε, θυμάται ο κ. Χατζηχριστοδούλου, είχε διαδοθεί ευρέως ότι πιθανόν στην Ηλεία κάτι συνέβαινε.
«Ο ΕΟΔΥ έκανε μελέτη φορίας και δεν βρήκε κάτι σημαντικό. Παράλληλα η μοριακή επιδημιολογία έδειξε και πάλι ότι τα τρία κρούσματα προέρχονταν από τρία διαφορετικά στελέχη».
Τι ισχύει για τα εμβόλια
Το εμβόλιο για τη μηνιγγίτιδα τύπου Β έχει 75% αποτελεσματικότητα.
Χορηγείται δωρεάν σε παιδιά ηλικίας κάτω των 18 μηνών, καθώς η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών εκτίμησε ότι η νόσος είναι πιο συχνή σε αυτές τις ηλικίες. Οι υπόλοιποι, που θέλουν να το κάνουν, πληρώνουν 104 ευρώ ανά δόση – απαιτούνται τρεις.
Παρόμοια πολιτική είχε ακολουθηθεί για την ένταξη στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών του 4δύναμου εμβολίου για τη μηνιγγίτιδα τύπου Α, C, W135 και Y, θυμίζει ο κ. Χατζηχριστοδούλου και υπογραμμίζει ότι με αυτή την πολιτική τα κρούσματα και οι θάνατοι μειώθηκαν σημαντικά (πριν από τη δωρεάν χορήγηση του 4δύναμου σημειώνονταν ετησίως 300 κρούσματα και 30 θάνατοι).
«Κάθε απόφαση πρέπει να λαμβάνεται με βάση τα δεδομένα. Ειδικά για την εισαγωγή εμβολίων στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιαμών, αυτή γίνεται με κριτήρια και αλγόριθμους, που υιοθετήθηκαν από διεθνείς οργανισμούς και περιλαμβάνουν την επίπτωση του νοσήματος στη χώρα, τη σοβαρότητα των κρουσμάτων, την αποτελεσματικότητα του εμβολίου και άλλα.
Ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ δεσμεύθηκε να υπάρξουν κι άλλα μέτρα, εάν κάτι αλλάξει. Μέχρι τότε ο Οργανισμός παραμένει σε ετοιμότητα, έχοντας υπό ενισχυμένη επιτήρηση την Πάτρα και όλη τη χώρα.
Καταλήγοντας λέει: «Έχουμε ένα από τα πιο πλούσια εμβολιαστικά προγράμματα στην Ευρώπη. Χώρες πιο πλούσιες από την Ελλάδα δεν χορηγούν δωρεάν τόσα πολλά εμβόλια, όσα εμείς».
ΠΗΓΗ mononews