Η ίση πρόσβαση των ασθενών στις θεραπείες – πολύ, δε, περισσότερο στις καινοτόμες – είναι αναφαίρετο δικαίωμα. Και συνιστά υποχρέωση της Πολιτείας να διευκολύνει τις όποιες διαδικασίες, στο μέτρο του εφικτού.
Όμως όσοι πάσχουν από Μεσογειακή Αναιμία – και πιθανά όχι μόνο εκείνοι – μετατρέπονται σε ασθενείς δύο ταχυτήτων, όχι γιατί το φάρμακο δεν υπάρχει στη χώρα μας, αλλά λόγω… γραφειοκρατίας σε μεγάλα δημόσια νοσοκομεία της χώρας.
Μιλάμε κυρίως για το Ιπποκράτειο νοσοκομείο της Αθήνας και για το Ιπποκράτειο νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, στα οποία δεν είναι εφικτό για τους ασθενείς να λάβουν το καινοτόμο φάρμακο luspatercept-aamt (λουσπατερσέπτη) της εταιρείας Bristol Myers Sqibb, όπως καταγγέλλει στο Healthstories ο πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Θαλασσαιμίας Γεώργιος Σβάρνας.
Την ώρα που οι ελλείψεις αίματος στη χώρα μας είναι μεγάλες, ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα και ειδικά σε περιόδους, όπως αυτή που διανύουμε (καλοκαίρι και επιδημία COVID-19), το Επιστημονικό Συμβούλιο «έκοψε» την θεραπεία από ασθενείς, που έχουν πάρει έγκριση μέσω του ΣΗΠ (Σύστημα Ηλεκτρονικής Προέγκρισης).
Να σημειωθεί ότι η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες, στις οποίες έρχονται αμέσως μετά την έγκρισή τους από τις αρμόδιες Ρυθμιστικές Αρχές πολλά νέα, πρωτοποριακά φάρμακα. Σκευάσματα, τα οποία κοστίζουν πανάκριβα, αλλά προσφέρονται δωρεάν σε συγκεκριμένες κατηγορίες χρονίως πασχόντων…
«Το πρόβλημα είναι πιο έντονο σε αυτά τα δύο νοσοκομεία. Οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις δημιουργούν, δυστυχώς, ασθενείς δύο ταχυτήτων. Καταγγέλλουμε το γεγονός ότι δεν έχουμε ίση μεταχείριση με όλους. Αυτό μας δημιουργεί άγχος και ανασφάλεια, καθώς οι ελλείψεις αίματος στην Αθήνα είναι μεγάλες», μας είπε ο κ. Σβάρνας.
Πρόσθεσε ότι γίνεται προσπάθεια από την Ομοσπονδία να βγει μια οδηγία από το Υπουργείο Υγείας, ώστε το φάρμακο να πάει σε όλα τα νοσοκομεία, τα οποία εξυπηρετούν πάσχοντες με Μεσογειακή Αναιμία και με Δρεπανοκυτταρική Νόσο, ώστε να μπορεί να είναι προσβάσιμο σε όλους.
Το μεγάλο στοίχημα της μη εξάρτησης από μεταγγίσεις
Όσοι έχουν Μεσογειακή Αναιμία (γνωστή και ως Θαλασσαιμία ή και ως νόσος του Cooley), κάνουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα μεταγγίσεις αίματος, οι οποίες είναι δυνητικά επικίνδυνες για την υγεία τους και επηρεάζουν δυσμενώς την ποιότητα της καθημερινότητάς τους.
Σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση πραγματοποιούνται 25 εκατομμύρια μεταγγίσεις αίματος κάθε χρόνο, κάποιες εκ των οποίων είναι αναγκαίες για τους ασθενείς με αναιμία λόγω αιματολογικών παθήσεων, όπως είναι τα μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα και η β-θαλασσαιμία, εξηγούν οι ειδικοί επιστήμονες.
Το luspatercept-aamt εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Φαρμάκων πριν από περίπου έναν χρόνο. Οι κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι μειώνει σημαντικά τον αριθμό των μεταγγίσεων ερυθρών αιμοσφαιρίων, που χρειάζονται οι ασθενείς με μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα. Σε κάποιες περιπτώσεις τους βοήθησε να πετύχουν μη εξάρτηση από μεταγγίσεις.
Δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Θαλασσαιμίας ανέφερε δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις, για να γίνει αντιληπτό το πρόβλημα.
«Μια περίπτωση είναι η Διοίκηση να απαιτεί έγκριση του Επιστημονικού Συμβουλίου για κάθε ασθενή, προκειμένου να γίνει η παραγγελία του σκευάσματος από το φαρμακείο του νοσοκομείου.
Σημειώνεται ότι δεν προβλέπεται κανονικά τέτοια διαδικασία, για φάρμακα που βρίσκονται εντός της Νοσοκομειακής Λίστας Φαρμάκων του νοσοκομείου και για τα οποία υπάρχει ονομαστική έγκριση μέσω του ΣΗΠ. Μάλιστα, λόγω επιδημίας, οι συνεδριάσεις συχνά αναβάλλονται, με αποτέλεσμα ακόμη μεγαλύτερες καθυστερήσεις.
Άλλη περίπτωση είναι η απαίτηση από τις Διοικήσεις ορισμένων νοσοκομείων να γίνεται προκαταβολική έγκριση επιπλέον προϋπολογισμού για το σκεύασμα, μέσω ονομαστικών αιτημάτων κόστους θεραπείας.
Συγκεκριμένα ζητούνται από τους θεράποντες γιατρούς τα στοιχεία των ασθενών, στους οποίους σκοπεύουν να χορηγήσουν το φάρμακο εντός του έτους, καθώς και οι αντίστοιχες ονομαστικές εγκρίσεις (ΣΗΠ), ώστε να κατατεθούν συνολικά τα ονομαστικά αιτήματα κόστους θεραπείας προς έγκριση στην αντίστοιχη Υγειονομική Περιφέρεια.
Παρόλο που αυτός είναι ένας τρόπος τροποποίησης του αρχικού προϋπολογισμού, που χρησιμοποιείται από κάποια νοσοκομεία, με πολύ περιορισμένο προϋπολογισμό φαρμάκων, δεν είθισται να ακολουθείται σε μεγάλα νοσοκομεία, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να κάνουν συνολική τροποποίηση του προϋπολογισμού τους όταν και αν αυτός δεν επαρκεί».
Κραυγή αγωνίας των ασθενών
Πού ακριβώς, λοιπόν, εντοπίζεται το πρόβλημα;
Στο ότι το χρονικό διάστημα, που απαιτείται, για να αιτηθούν και για να εγκριθούν όλα τα ονομαστικά αιτήματα σε νοσοκομεία με μεγαλύτερο αριθμό ασθενών είναι τέτοιο, που όχι μόνο δημιουργεί καθυστερήσεις, αλλά υπάρχει περίπτωση οι εγκρίσεις των πρώτων χρονικά ονομαστικών αιτημάτων να κοντεύουν να λήξουν, πριν, καν, οι ασθενείς ξεκινήσουν τη θεραπεία τους.
«Όλα τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα ορισμένοι ασθενείς να βρίσκονται αντιμέτωποι με καθυστερήσεις πολλών εβδομάδων ή και μηνών, έως ότου τους χορηγηθεί η θεραπεία με το νέο πρωτοποριακό φάρμακο.
Το Υπουργείο Υγείας πρέπει να είναι αρωγός στις νέες θεραπείες, κυρίως αυτές που τείνουν να κάνουν τη ζωή των πολυμεταγγιζόμενων ασθενών λίγο καλύτερες, μειώνοντας τον αριθμό των μεταγγίσεων και διευκολύνοντας, έτσι, και τις Αιμοδοσίες σε όλη τη χώρα, που στενάζουν αυτό το διάστημα, κυρίως λόγω COVID-19, αλλά και επειδή είναι καλοκαίρι, που πάντα υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με τις ποσότητες αίματος», καταλήγει ο κ. Σβάρνας.