Ο διάσημος τραγουδιστής έχει παραδεχτεί δημόσια ότι πάσχει από σύνδρομο Tourette και προχθές το βράδη, στη διάρκεια συναυλίας του, μάρτυρες έγιναν οι φίλοι του που ήταν παρόντες και στη συνέχεια, μέσω βίντεο που ανέβηκε στο tik tok, όλος ο πλανήτης. Ο γνωστός καλλιτέχνης, Lewis Capaldi, έπαθε κρίση στη σκηνή από το σύνδρομο Tourette και ο κόσμος που τον παρακολουθούσε, σε μια πράξη συμπαράστασης ολοκλήρωσε το τραγούδι του για εκείνον.
Είναι γνωστό ότι ο Λιούις Καπάλντι έχει σύνδρομο Τουρέτ και έχει μιλήσει για αυτό σε πολλές συνεντεύξεις του. Τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν ανά πάσα στιγμή, όπως έγινε σε πρόσφατη συναυλία του καλλιτέχνη στη Φρανκφούρτη.
Ο Λιούις Καπάλντι προσπάθησε να συνεχίσει το τραγούδι του, συγκινώντας όλους τους θαυμαστές του που τον παρακολουθούσαν, με αποτέλεσμα να αρχίσουν να τραγουδάνε μαζί του την επιτυχία «Someone You Loved».
Τι είναι το Σύνδρομο Tourette
Το σύνδρομο Tourette είναι μια κατάσταση που προκαλεί μη ελέγξιμες, ξαφνικές, επαναλαμβανόμενες μυϊκές κινήσεις και ήχους γνωστούς ως τικ.
Το Σύνδρομο Tourette (Τουρέτ) ή αλλιώς Σύνδρομο Gilles de la Tourette είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που χαρακτηρίζεται από την παρουσία πολλαπλών κινητικών και φωνητικών τικ.
Το σύνδρομο Tourette είναι μια πάθηση που επηρεάζει το νευρικό σύστημα. Κατά συνέπεια, τα μυοσπάσματα –γνωστά ως τικ–αποτελούν το πιο συνηθισμένο και χαρακτηριστικό σύμπτωμά του. Με άλλα λόγια, στο εν λόγω σύνδρομο, το νευρικό σύστημα υφίσταται συγκεκριμένες συσπάσεις.
Θα μπορούσε κανείς να παρομοιάσει τα τικ με τον ασταμάτητο λόξιγκα. Μολονότι μπορεί ένα άτομο να μη θέλει να το πιάσει λόξιγκας, ωστόσο είναι κάτι που συμβαίνει ακουσίως. Το ίδιο ισχύει και για όσους πάσχουν από το σύνδρομο Tourette. Τα τικ δεν προκαλούνται από το άγχος, το στρες ή από προβλήματα συμπεριφοράς. Δεν μπορεί κανείς να θελήσεινα τα σταματήσει. Εκδηλώνονται ακούσια, και μολονότι κάποιοι άνθρωποι ενδέχεται να καταφέρουν, ύστερα από μεγάλη προσπάθεια, να καθυστερήσουν για λίγο την εκδήλωσή τους, τελικά αυτά κάνουν την εμφάνισή τους.
Τα συμπτώματα
Τα συμπτώματα Tourette εμφανίζονται συνήθως στην παιδική ηλικία, μεταξύ 5 και 9 ετών.
Δεν είναι σύνηθες και τα αγόρια είναι πιο πιθανό να επηρεαστούν από ότι τα κορίτσια. Τα τικ που σχετίζονται με το σύνδρομο Tourette τείνουν να γίνουν πιο ήπια ή να εξαφανιστούν εντελώς καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν. Μέχρι να συμβεί αυτό, οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν το παιδί τους να αντιμετωπίσει την κατάσταση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το σύνδρομο Tourette δεν είναι το μοναδικό είδος διαταραχής μυοσπασμάτων. Είναι, ωστόσο, το πιο σοβαρό. Σύμφωνα με το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC), περίπου 1 στα 50 παιδιά ηλικίας 5-14 ετών έχει κάποιο είδος εμμένουσας διαταραχής μυοσπασμάτων.
Μυοσπάσματα
Τα μυοσπάσματα (τικ) αποτελούν το βασικό σύμπτωμα του συνδρόμου Tourette. Συνίστανται στην παραγωγή ξαφνικών, σύντομων και επαναλαμβανόμενων κινήσεων ή ήχων. Αυτά τα μυοσπάσματα συνήθως εκδηλώνονται για πρώτη φορά σε μικρά παιδιά ηλικίας 5-7 ετών και κορυφώνονται λίγο πριν από την εφηβεία. Επίσης, είναι πολύ πιο αισθητά όταν το άτομο είναι πολύ αγχωμένο ή χαρούμενο και, συνήθως, ατονούν όταν αυτό είναι ήρεμο ή συγκεντρωμένο σε κάποια δραστηριότητα. Τα μυοσπάσματα είναι δυνατόν να εξελιχθούν, να εξαφανιστούν ή να επανεμφανιστούν στο πέρασμα του χρόνου.
Τα μυοσπάσματα ταξινομούνται σε τέσσερις ομάδες. Υπάρχουν τα απλά, τα σύνθετα, τα κινητικά και τα λεκτικά. Παρακάτω επιχειρείται ο ορισμός των απλών και σύνθετων μυοσπασμάτων και αναφέρονται και κάποια παραδείγματα.
Απλά μυοσπάσματα
Τα απλά μυοσπάσματα αφορούν μόνο μία μυϊκή ομάδα (π.χ. τους μυς στον ώμο ή γύρω από τη μύτη, το στόμα και τα μάτια).
Σύνθετα μυοσπάσματα
Σε αντίθεση με τα απλά μυοσπάσματα, στα σύνθετα μυοσπάσματα εμπλέκονται πολλές μυϊκές ομάδες. Ενδεικτικό παράδειγμα αυτής της κατηγορίας είναι η ταυτόχρονη κίνηση του ώμων και ενός τμήματος του προσώπου (ανασήκωμα ώμων και, παράλληλα, σύσπαση των μυών της μύτης και του στόματος).
Κινητικά μυοσπάσματα
Τα κινητικά μυοσπάσματα μπορεί να είναι απλά και σύνθετα. Επιπλέον, είναι πιθανό ένα άτομο να εκδηλώσει περισσότερα από ένα μυοσπάσματα διαφορετικού βαθμού σοβαρότητας και συχνότητας.
Παραδείγματα απλών κινητικών μυοσπασμάτων:
Ο μη ελεγχόμενος βλεφαρισμός
Η ακούσια ταλάντωση των οφθαλμών
Η σύσπαση των μυών της μύτης
Το ανασήκωμα των ώμων
Το τίναγμα της κεφαλής
Οι κινήσεις του στόματος
Το τίναγμα του βραχίονα
Παραδείγματα σύνθετων κινητικών μυοσπασμάτων:
Οι συνδυαστικές κινήσεις, όπως η κίνηση του στόματος παράλληλα με το ανασήκωμα των ώμων
Το άγγιγμα αντικειμένων ή η προσπάθεια αντίληψης της οσμής τους
Το λύγισμα ή στριφογύρισμα
Το πήδημα
Οι διάφοροι τρόποι βηματισμού
Οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις
Λεκτικά μυοσπάσματα
Τα λεκτικά μυοσπάσματα αναφέρονται και ως φωνητικά. Και αυτά χωρίζονται σε απλά και σύνθετα, που ποικίλλουν ως προς τη συχνότητα και τη σοβαρότητα.
Απλά λεκτικά μυοσπάσματα:
Το καθάρισμα του λαιμού
Η παραγωγή σύντομων ξερών ήχων
Το ρουθούνισμα
Το γρύλισμα
Η παραγωγή δυνατών και κοφτών ήχων
Σύνθετα λεκτικά μυοσπάσματα:
Επανάληψη λέξεων ή φράσεων από το πάσχον άτομο
Ηχολαλία, η επανάληψη των λέξεων και φράσεων άλλων ατόμων
Κοπρολαλία, η χρήση χυδαίων ή υβριστικών εκφράσεων
Τι είναι τα τικ
Δύο τύποι τικ σχετίζονται με το σύνδρομο Tourette:
Κινητικά τικ – ξαφνικές, φαινομενικά ανεξέλεγκτες κινήσεις όπως έντονο ανοιγοκλείσιμο των ματιών, μορφασμούς, σπασμωδικές κινήσεις της κεφαλής ή ανασήκωμα των ώμων
Φωνητικά τικ – όπως επαναλαμβανόμενη εκκαθάριση λαιμού ή ξερόβηχας, ρουθούνισμα ή μουρμουρητό.
Πολύπλοκα κινητικά: Πηδήματα, άγγιγμα άλλων προσώπων ή πραγμάτων, στριφογύρισμα γύρω από τον εαυτό και μερικές φορές αυτοτραυματικές πράξεις όπως κτύπημα ή δάγκωμα των χεριών.
Πολύπλοκα φωνητικά: Άσχετες λέξεις ή φράσεις, κοπρολαλία (κοινωνικά απαράδεκτες λέξεις), ηχολαλία (επανάληψη ενός ήχου, μιας λέξης ή μιας φράσης που μόλις έχει ακουστεί) και παλιλαλία (επανάληψη της τελευταίας λέξης που το ίδιο το παιδί έχει πει).
Τα τικ ταξινομούνται ως απλά ή σύνθετα
Τα απλά κινητικά τικ συνήθως περιλαμβάνουν μόνο μία ομάδα μυών, όπως το ανοιγοκλείσιμο των ματιών ή οι μορφασμοί.
Τα σύνθετα κινητικά τικ συνήθως περιλαμβάνουν περισσότερες ομάδες μυών και μπορεί να μοιάζουν με μια σειρά κινήσεων. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να αγγίξει επανειλημμένα ένα μέρος του σώματος ή ένα άλλο άτομο. Σε σπάνιες περιπτώσεις, τα άτομα με σύνδρομο Tourette μπορεί να βλάψουν τον εαυτό τους, όπως το χτύπημα στο κεφάλι.
Τα απλά φωνητικά τικ μπορεί να είναι καθαρισμός λαιμού, ρουθούνισμα ή γρυλισμός.
Τα σύνθετα φωνητικά τικ μπορεί να περιλαμβάνουν φωνή, επανάληψη των λέξεων των άλλων (ηχολαλία) ή ακούσια βωμολοχία (κοπρολαλία).
Όταν το άτομο βρίσκεται υπό πίεση, οι ακούσιες συσπάσεις μπορεί να γίνουν πιο έντονες, πιο συχνές ή να διαρκέσουν περισσότερο. Πολλές φορές ο τύπος των συσπάσεων μπορεί να αλλάξει. Αν ένα άτομο επικεντρώνεται στον έλεγχο των συσπάσεων, μπορεί να είναι δύσκολο να επικεντρωθεί σε οτιδήποτε άλλο. Αυτό μπορεί να δυσκολέψει τα παιδιά να συνομιλήσουν ή να συγκεντρωθούν μέσα στην τάξη. Είναι λοιπόν σημαντικό να βρίσκουμε τρόπους να μειώνουμε το στρες στα παιδιά.
Αιτίες Συνδρόμου Tourette
Μολονότι η πάθηση έχει κληρονομικό χαρακτήρα, τα ακριβή αίτια του συνδρόμου Tourette παραμένουν άγνωστα. Επίσης, πολλοί επαγγελματίες υγείας θεωρούν ότι τυχόν προβλήματα στους νευροδιαβιβαστές ενδέχεται να συμβάλλουν στην εκδήλωση του συνδρόμου Tourette. Ωστόσο, απαιτούνται περισσότερες έρευνες για να επιβεβαιωθεί ή όχι κάτι τέτοιο.
Παράγοντες κινδύνου
Αν και τα αίτια του συνδρόμου Tourette δεν είναι γνωστά, υπάρχουν κάποιοι παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν τις πιθανότητες εκδήλωσής του.
Αυτοί οι παράγοντες είναι οι εξής:
Το οικογενειακό ιστορικό. Όπως προαναφέρθηκε, οι γονείς είναι δυνατόν να κληροδοτήσουν στα παιδιά τους ορισμένα γονίδια που προκαλούν το σύνδρομο Tourette.
Το φύλο. Είναι πολύ πιο πιθανό οι άνδρες να εκδηλώσουν το σύνδρομο Tourette από ό,τι οι γυναίκες. Οι άνδρες έχουν τρεις με τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν μυοσπάσματα από ό,τι οι γυναίκες.
Προγεννητική υγεία. Οι μητέρες που έχουν προβλήματα υγείας ή που καπνίζουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ενδέχεται, λόγω αυτής της συμπεριφοράς τους, να φέρουν στον κόσμο παιδιά που, κατά πάσα πιθανότητα, θα πάσχουν από το σύνδρομο Tourette.
Όπως διαπιστώνετε, το παιδί δεν μπορεί να ελέγξει κανέναν από αυτούς τους παράγοντες κινδύνους. Στην ουσία, ο μόνος παράγοντας που μπορεί, κατά κάποιον τρόπο, να ελεγχθεί είναι η προγεννητική υγεία του παιδιού. Όμως, ακόμα κιαυτή δεν είναι απαραιτήτως κάτι που ελέγχεται εύκολα, καθώς είναι δυνατόν να εμφανιστούν προβλήματα υγείας εντελώς ξαφνικά.
Τρόποι εκδήλωσης του συνδρόμουTourette στα παιδιά
Τα μυοσπάσματα είναι συνήθως χειρότερα στα παιδιά, καθώς είτε μόλις έχουν αρχίσει να εκδηλώνονται είτε δεν έχουν ακόμη αντιμετωπιστεί. Αυτό σημαίνει ότι το παιδί ενδέχεται να έχει πολλά διαφορετικά μυοσπάσματα κατά τη διάρκεια της ημέρας ή το ίδιο είδος μυοσπασμάτων πολλές φορές μέσα στη μέρα. Πρέπει να επισημανθεί ότι τα μυοσπάσματα εξελίσσονται στο πέρασμα του χρόνου.
Να θυμάστε ότι τα μυοσπάσματα δεν είναι επιλογή. Πρόκειται για ακούσιες κινήσεις που το παιδί δεν μπορεί να ελέγξει.
Διάγνωση και θεραπεία Tourette
Η διάγνωση εξαρτάται από τον τύπο, τα χαρακτηριστικά και τη διάρκεια των συμπτωμάτων (τουλάχιστον διάρκεια ενός έτους). Ένα παιδί με συμπτώματα Tourette μπορεί να χρειαστεί να επισκεφτεί έναν νευρολόγο. Ο νευρολόγος μπορεί να ζητήσει από τους γονείς του παιδιού να παρακολουθούν τα είδη των τικ που εμπλέκονται και πόσο συχνά συμβαίνουν. Δεν υπάρχει συγκεκριμένη διαγνωστική δοκιμασία για το σύνδρομο Tourette – αντ ‘αυτού, ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης το διαγιγνώσκει αφού λάβει οικογενειακό και ιατρικό ιστορικό, εξετάσει τα συμπτώματα και πραγματοποιήσει κλινικό έλεγχο. Μερικές φορές, εξετάσεις όπως τεστ απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού (MRIs), ηλεκτρονική τομογραφία (CT), ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (EEG) ή εξετάσεις αίματος μπορούν να αποκλείσουν άλλες καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα παρόμοια με το σύνδρομο. Ακριβώς όπως η διαταραχή είναι διαφορετική για κάθε άτομο, η θεραπεία μπορεί επίσης να διαφέρει. Παρόλο που δεν υπάρχει θεραπεία, τα περισσότερα τικ δεν παρεμποδίζουν την καθημερινή ζωή. Το σύνδρομο Tourette δεν είναι ψυχική πάθηση, αλλά οι γιατροί μερικές φορές παραπέμπουν παιδιά και εφήβους σε ψυχολόγο ή ψυχίατρο (αντιμετώπιση άγχους, τεχνικές χαλάρωσης). Οι περισσότεροι άνθρωποι παρουσιάζουν μεγάλη βελτίωση στα τέλη της εφηβείας τους στην πρώιμη ενηλικίωση, αν και ορισμένοι θα συνεχίσουν να παρουσιάζουν τα συμπτώματα και ως ενήλικες.
Αυτές οι συμβουλές μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να αντιμετωπίσουν δυσάρεστες και άβολες καταστάσεις:
Εμπλακείτε. Ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι όταν τα παιδιά και οι έφηβοι είναι ενθουσιασμένοι σε μια δραστηριότητα, τα τικ τους είναι πιο ήπια και λιγότερο συχνά. Ο αθλητισμός, η άσκηση ή τα χόμπι είναι εξαιρετικοί τρόποι για να εστιάσουν τα παιδιά την ψυχική και σωματική τους ενέργεια.
Δώστε ένα χέρι βοήθειας. Η αντιμετώπιση του συνδρόμου κάνει συχνά τα παιδιά και τους εφήβους να κατανοούν περισσότερο τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων, ειδικά άλλων νέων με προβλήματα. Μπορεί να χρησιμοποιούν αυτήν την ειδική ευαισθησία στον εθελοντισμό. Γνωρίζοντας ότι έχουν βοηθήσει άλλους ανθρώπους μπορεί να βοηθήσουν στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης και να μειώσουν οποιαδήποτε αυτοσυνείδηση σχετικά με την αίσθηση του διαφορετικού.
Αγκαλιάστε τη δημιουργικότητα. Οι δημιουργικές δραστηριότητες όπως η γραφή, η ζωγραφική ή η ενασχόληση με τη μουσική βοηθούν την εστίαση του μυαλού σε διαφορετικά πράγματα.
Βρείτε υποστήριξη. Μιλήστε με κάποιον ειδικό που μπορεί να σας βοηθήσει και να σας κατευθύνει.
Πάρε τον έλεγχο. Ωθήστε τα παιδιά ή τους εφήβους να ερευνήσουν τι τους συμβαίνει, να ρωτήσουν και να αναλάβουν ενεργό ρόλο στη θεραπεία τους, αναλαμβάνοντας έτσι τον έλεγχο της ζωής τους.
Κάθε άτομο με σύνδρομο Tourette θα αντιμετωπίσει διαφορετικά τις σωματικές, συναισθηματικές και κοινωνικές του προκλήσεις. Δεν χρειάζεται να διαταραχτεί η καθημερινή ζωή, και τα παιδιά που το παρουσιάζουν μπορούν να απολαύσουν τα ίδια πράγματα με άλλα παιδιά.
Μην επιπλήττετε τα παιδιά για τα μυοσπάσματά τους. Δεν τα προκαλούν επίτηδες και δεν μπορούν να κάνουν κάτι τα ίδια για να τα σταματήσουν.
Μην ζητάτε από τα παιδιά να πάψουν να τα εκδηλώνουν, γιατί αυτό είναι ανέφικτο. Το μόνο που θα πετύχετε αν το κάνετε είναι να αυξήσετε τη συχνότητα εκδήλωσης της διαταραχής, καθώς τα παιδιά θα αγχωθούν περισσότερο και θα νιώσουν πάρα πολύ άβολα.
Μην δίνετε σημασία σε αυτές τις μυϊκές συσπάσεις και φροντίστε να επικοινωνείτε με τα παιδιά που τις εκδηλώνουν ακριβώς όπως και με τα υπόλοιπα παιδιά.
Εξηγήστε στα παιδιά τι είναι το σύνδρομο Tourette και πώς τα επηρεάζει. Βοηθήστε τα να κατανοήσουν τι συμβαίνει στο σώμα τους. Με αυτό τον τρόπο, δεν θα νιώθουν τόσο πολύ αμήχανα και αγχωμένα για αυτό που τους συμβαίνει.
Φροντίστε να τα απαλλάξετε από οποιοδήποτε αίσθημα ντροπής για τα τικ τους. Μπορείτε να τους εξηγήσετε ότι τα τικ είναι όπως ο λόξιγκας. Τα περισσότερα παιδιά ξέρουν τι είναι ο λόξιγκας και μπορούν να ταυτιστούν.
Μάθετε στα παιδιά τεχνικές χαλάρωσης. Όταν τα παιδιά που πάσχουν από σύνδρομο Tourette είναι ήρεμα ή συγκεντρωμένα, τα τικ τους είναι πιο ήπια και σπάνια. Οι τεχνικές χαλάρωσης βοηθούν ιδιαίτερα όσα άτομα έχουν τικ που μπορούν να βλάψουν είτε τα ίδια είτε τους άλλους. Αυτό συμβαίνει επειδή οι εν λόγω τεχνικές συμβάλλουν στη μείωση της συχνότητας και της έντασης των μυοσπασμάτων.
Με πληροφορίες από upbility.gr
Διαβάστε επίσης
Διατροφικά tips για να χάσεις βάρος και να έχεις μόνιμα αποτελέσματα
Τέθηκε σε διαβούλευση το νομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας για τη μεταμόσχευση οργάνων