Η αναγεννητική ιατρική επικεντρώνεται στην αιτιολογική θεραπεία μιας διαταραχής, για να επιτρέψει σε έναν ιστό ή όργανο να επιστρέψει στη φυσιολογική κατάσταση λειτουργίας του.
Όμως, η λεγόμενη «αναγεννητική» ιατρική έχει έναν άλλο στόχο: Να αποκαταστήσει τις φυσιολογικές λειτουργίες του σώματος, με άλλα λόγια, να οδηγήσει στη θεραπεία. Η αναγεννητική ιατρική επιδιώκει να αναγεννήσει, εν μέρει ή εξ ολοκλήρου, ιστούς ή όργανα που είναι δυσλειτουργικά για διάφορους λόγους.
Οι αιτίες αυτής της δυσλειτουργίας μπορεί να είναι η γήρανση, μια γενετική ή εκφυλιστική παθολογία ή ένα τυχαίο τραύμα. Μεταξύ των στρατηγικών ή των εργαλείων που υπάρχουν για την επίτευξη αυτής της αναγέννησης, διακρίνονται τρία στοιχεία: Κυτταρικές θεραπείες, γονιδιακή θεραπεία και μηχανική ιστών (μέσω βιοϋλικών).
Βλαστοκύτταρα, βιοϋλικά, DNA
Οι κυτταρικές θεραπείες περιλαμβάνουν τη μεταμόσχευση ή την έγχυση κυττάρων για την αποκατάσταση του στοχευόμενου ιστού ή οργάνου. Διάφοροι τύποι κυττάρων ενδιαφέρουν τους ερευνητές, για την ικανότητά τους να διαφοροποιούνται σε οποιονδήποτε τύπο κυττάρου που υπάρχει στο σώμα. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα εμβρυϊκά, μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα (που βρίσκονται στο μυελό των οστών και σε άλλους ιστούς) ή στα επαγόμενα πολυδύναμα βλαστοκύτταρα (IPS).
Αυτά προέρχονται από ενήλικα κύτταρα, γενετικά επαναπρογραμματισμένα για να τα καταστήσουν πολυδύναμα. Τα κύτταρα που χρησιμοποιούνται σε μια κυτταρική θεραπεία προέρχονται είτε από τον ίδιο τον ασθενή (αυτόλογη μεταμόσχευση), είτε από δότη (ετερόλογη μεταμόσχευση), ανάλογα με τις τεχνικές που χρησιμοποιούνται.
Η μηχανική ιστών, από την άλλη πλευρά, βασίζεται στη χρήση βιοϋλικών συνθετικής ή φυσικής προέλευσης, με ενεργά μόρια ή / και κύτταρα και που διαμορφώνονται χρησιμοποιώντας διαδικασίες, όπως η 3D εκτύπωση. Προορίζονται για εμφύτευση, ενώ όταν έρχονται σε επαφή με ζωντανούς οργανισμούς, δεν πρέπει να προκαλούν ανοσοαπόκριση και πρέπει να εκτελούν την επιθυμητή λειτουργία, σε μια συγκεκριμένη εφαρμογή.
Αυτοί οι ζωντανοί ιστοί αντικαθιστούν κατεστραμμένους ιστούς και έτσι αποκαθίσταται η φυσιολογική δομή και λειτουργία του ιστού ή του οργάνου. Οι παραπάνω τεχνικές χρησιμοποιούνται, για παράδειγμα, στην περίπτωση εκτεταμένων μοσχευμάτων δέρματος ή μεταμοσχεύσεων κερατοειδούς.
Τέλος, οι γονιδιακές θεραπείες στοχεύουν στην εισαγωγή γενετικού υλικού με τη μορφή DNA ή RNA σε κύτταρα-στόχους, με στόχο τη θεραπεία μιας νόσου, επεμβαίνοντας σε μια κληρονομική γενετική πληροφορία (η οποία για παράδειγμα είναι μη επιθυμητή) ή βοηθώντας τον οργανισμό να παράγει πρωτεϊνικά στοιχεία που λείπουν.
Αυτές οι θεραπευτικές προσεγγίσεις παρουσιάζουν ενδιαφέρον, μεταξύ άλλων, για την έρευνα κατά κληρονομικών γενετικών ασθενειών, όπως η μυϊκή δυστροφία Duchenne ή η πομφολυγώδης επιδερμόλυση. Οι δυνατότητες εφαρμογής της αναγεννητικής ιατρικής είναι εξαιρετικά ευρείες, όπως αποδεικνύεται από τις χιλιάδες κλινικές δοκιμές που βρίσκονται σε εξέλιξη σε όλο τον κόσμο, επηρεάζοντας όλες τις ιατρικές ειδικότητες.
Όλες οι καταστάσεις όπου το σώμα δεν είναι σε θέση να αποκαταστήσει τον εαυτό του, είτε επειδή έχει φτάσει στα όριά του είτε επειδή ο εν λόγω ιστός δεν έχει την ικανότητα να αυτοαναγεννηθεί, μπορούν να είναι πεδίο προσέιγγισης της αναγεννητικής ιατρικής.
Αναγεννητική Ιατρική: Νέοι δρόμοι στη θεραπεία
Τα θεαματικά αποτελέσματα ορισμένων κλινικών δοκιμών στην αναγεννητική ιατρική αποτελούν τακτικά αντικείμενο εντυπωσιακών ανακοινώσεων σε διεθνή συνέδρια. Στην πράξη, λίγες δοκιμές έχουν οδηγήσει στην κυκλοφορία μιας θεραπείας στην αγορά.
Οι πιο εξελιγμένες αναγεννητικές θεραπείες αφορούν αιματολογικές θεραπείες, καθώς και συνδετικούς ιστούς (οστά, χόνδρο, κερατοειδή, δέρμα κ.λπ.) για αποκατάσταση και επούλωση, λόγω της σχετικά απλής δομής τους. Για παράδειγμα, μόνο τρεις τύποι κυτταρικών θεραπειών -με βάση τα βλαστοκύτταρα- έχουν άδεια κυκλοφορίας στην Ευρώπη:
- Για τη θεραπεία ασθενειών του αίματος και του ανοσοποιητικού συστήματος ή για την ανασύσταση κυττάρων του αίματος που καταστράφηκαν μετά από θεραπεία καρκίνου.
- Για την ανάπτυξη δερματικών μοσχευμάτων για ασθενείς με σοβαρά και εκτεταμένα εγκαύματα.
- Για την αποκατάσταση βλάβης του κερατοειδούς μετά από χημικό έγκαυμα.
Διαβάστε επίσης
Καύσωνας και αφρικανική σκόνη: Οδηγίες από το υπουργείο Υγείας
Παράλυση προσώπου: Αίτια και αντιμετώπιση