Γράφει η Ελένη Φουρλάνη Παιδίατρος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Υπεύθυνη Εξωτερικών Ιατρείων Παίδων ΜΗΤΕΡΑ
Τα παιδικά ατυχήματα είναι η πρώτη αιτία θανάτου στα παιδιά παγκοσμίως. Τα αγόρια κινδυνεύουν περισσότερο από τα κορίτσια. Η αυξημένη συχνότητα των παιδικών ατυχημάτων οφείλεται σε κάποιες ιδιαιτερότητες της παιδικής ηλικίας, όπως είναι η αυξημένη περιέργεια και η τάση για εξερεύνηση, η έλξη από την γοητεία της περιπέτειας, η μικρή αντίληψη του κινδύνου και ο μειωμένος συντονισμός των κινήσεων.
Το 1/3 του συνόλου των παιδικών ατυχημάτων συμβαίνουν στο σπίτι και στον περιβάλλοντα χώρο. Συνηθέστεροι χώροι που συμβαίνουν τα ατυχήματα είναι το καθιστικό, η κουζίνα, το λουτρό, το υπνοδωμάτιο, η βεράντα και η αυλή του σπιτιού.
Τα πιο συχνά ατυχήματα που συμβαίνουν είναι τα εξής:
1) Τραυματισμοί
Προκαλούνται από επικίνδυνα παιχνίδια και αντικείμενα (αιχμηρά, γυάλινα), έπιπλα με απότομα άκρα, εργαλεία, δαγκώματα ζώων ή χτυπήματα από άλλα αδέλφια.
2) Πνιγμός – Ασφυξία
Προκαλείται από κορδέλες, που μπορεί να τις περάσουν τα μικρά παιδιά στο λαιμό ή από πλαστικές σακούλες που τις φοράνε στο κεφάλι ή από νερό, που υπάρχει σε μπανιέρα, κουβάδες ή λεκάνες.
3) Πτώσεις
Μπορεί να παρουσιάσουν πτώση από κούνια, καροτσάκι, κρεβάτι, αλλαξιέρα, relax, στράτα, σκάλες, έπιπλα, πάτωμα και πιο σπάνια από παράθυρα ή απροστάτευτα κάγκελα στις βεράντες.
4) Ξένα Σώματα
Τα παιδιά συνηθίζουν να βάζουν ξένα σώματα στη μύτη, στα αυτιά και στο στόμα. Τα τελευταία καταλήγουν άλλοτε στο στομάχι κι άλλοτε στους πνεύμονες. Συνηθέστερα ξένα σώματα είναι οι ξηροί καρποί, μπαταρίες, κέρματα, κουμπιά, χάντρες, και άλλα μικρά αντικείμενα αιχμηρά ή μη.
5) Δηλητηριάσεις
Προκαλούνται από την λήψη φαρμάκων, φυτών, τσιγάρου και ειδών οικιακής χρήσης (καθαριστικά, οινοπνευματώδη, εντομοαπωθητικά).
6) Εγκαύματα
Προκαλούνται από αντικείμενα των οποίων η θερμοκρασία υπερβαίνει το όριο αντοχής του δέρματος (ζεστό νερό ή μέταλλο, φλόγα, ηλεκτροφόρα καλώδια, χημικές ουσίες).
7) Ηλεκτροπληξία
Προκαλείται συνήθως από τις πρίζες του σπιτιού.
Συμβουλές προς τους γονείς
- Εκτιμήστε τους κινδύνους που απειλούν το παιδί σας.
- Μην αφήνετε ποτέ μόνο του το μικρό παιδί, χωρίς την επίβλεψή σας.
- Διαμορφώστε ένα περιβάλλον ασφαλές.
- Απομακρύνετε έπιπλα επικίνδυνα.
- Φροντίστε ώστε τα πατώματα να μην γλιστρούν και οι σκάλες να μην είναι απότομες.
- Τοποθετείστε θύρες ασφαλείας, τόσο στην κορυφή, όσο και στο τέλος της σκάλας.
- Ασφαλίστε όλα τα ντουλάπια και τα συρτάρια.
- Τοποθετείστε ασφάλειες στα παράθυρα και στην εξωτερική πόρτα, καθώς και προεκτάσεις στα κάγκελα των μπαλκονιών.
- Απομακρύνετε γλάστρες ή άλλα αντικείμενα από σημεία που μπορεί να χρησιμοποιήσει το παιδί για ανέβασμα σε παράθυρα ή μπαλκόνια.
- Φροντίστε να φωτίζονται επαρκώς οι διάδρομοι τη νύχτα.
- Οι ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις πρέπει να τοποθετούνται με προδιαγραφές ασφαλείας και να είναι καλά συντηρημένες.
- Οι πρίζες πρέπει να καλύπτονται με ειδικά καλύμματα και να βρίσκονται σε ύψος που δεν φθάνουν τα παιδιά.
- Τοποθετείστε ανιχνευτές καπνού καθώς και πυροσβεστήρα στο σπίτι και μάλιστα σε προσιτό σημείο.
- Όλα τα έπιπλα στο παιδικό δωμάτιο να τηρούν τους κανόνες ασφαλείας.
- Μην χρησιμοποιείτε υπερυψωμένη κλίνη (τύπου κουκέτας) σε παιδιά κάτω των 6 ετών.
- Τοποθετείστε προστατευτικά κιγκλιδώματα στις αλλαξιέρες του μωρού και στα παιδικά κρεβατάκια.
- Χρησιμοποιείστε ζώνη για την ασφαλή τοποθέτηση των παιδιών στα καρότσια και στις παιδικές καρέκλες.
- Ο φωτισμός στα παιδικά δωμάτια πρέπει να είναι κεντρικός.
- Τα φωτιστικά δαπέδου και τα πορτατίφ μπορούν να γίνουν αιτία ηλεκτροπληξίας.
- Μην αφήνετε για πολλές ώρες σε λειτουργία θερμάστρες υγραερίου ή πετρελαίου και κυρίως στη διάρκεια του ύπνου.
- Μην αφήνετε εκτεθειμένα μικροπράγματα (κουμπιά, χάντρες, μπαταρίες, ξηρούς καρπούς κ.ά. αντικείμενα, που μπορεί να προκαλέσουν την περιέργεια των μικρών παιδιών.
- Απομακρύνετε φάρμακα, ποτά, τσιγάρα, μπογιές, είδη καθαρισμού και εντομοκτόνα, από σημεία που είναι προσιτά στα παιδιά.
- Κρύψτε σπίρτα και αναπτήρες και μην αφήνετε αποτσίγαρα στα τασάκια.
- Μην αφήνετε εκτεθειμένο το σίδερο σιδερώματος κι αναμμένες ή ακάλυπτες τις εστίες της κουζίνας.
- Ελέγχετε τη θερμοκρασία του νερού πριν μπει το παιδί στην μπανιέρα.
- Τοποθετείστε αντιολισθητικά πατάκια ασφαλείας στο μπάνιο.
- Μην αγοράζετε παιχνίδια ακατάλληλα για την ηλικία του παιδιού.
- Μην αφήνετε τα παιδιά να παίζουν με κορδόνια, πλαστικές σακούλες, αιχμηρά αντικείμενα.
- Τοποθετείστε σε εμφανές σημείο τον αριθμό του Κέντρου Δηλητηριάσεων και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
Τα ατυχήματα είναι η κυριότερη παιδική ασθένεια. Για να μειωθούν οι πιθανότητες ενός ατυχήματος στο σπίτι χρειάζεται φροντίδα εκ μέρους των γονιών και κυρίως σωστή και συνεχή επιτήρηση, ιδιαίτερα των μικρότερων παιδιών («εξερευνητών»).
Ισχύει κι εδώ ο κανόνας ότι «Η πρόληψη είναι καλύτερη από την θεραπεία».